އުމުރުން 15 އަހަރު ނުވާ ކުދިންގެ ފޯނުތައް ފުލުހުންނަށް ނުބެލޭނެ: ހައި ކޯޓް

އުމުރުން 15 އަހަރުން ދަށުގެ ކުދިންނަށް ކުރެވޭ ތުހުމަތުތަކާ ގުޅިގެން އެ ކުދިންގެ މޮބައިލް ފޯނު ފަދަ ތަކެތި ކޯޓު އަމުރުގެ ދަށުން ފުލުހުންނަށް ނުބެލޭނެ ކަމަށް ހައި ކޯޓުން ހުކުމްކޮށްފި އެވެ.

ކުޑަކުދިންގެ އަދުލުގެ ގާނޫނު ބުނާގޮތުން 15 އަހަރުން ދަށުގެ ކުދިންނަކީ ޖިނާއީ ކުށްތަކުގެ މަސްއޫލިއްޔަތު އުފުލަންޖެހޭ ބައެއް ނޫނެވެ. ނަމަވެސް ފުލުހުން ޖުވެނައިލް ކޯޓުގައި އެދުނީ 14 އަހަރުގެ ކުއްޖަކަށް ތުހުމަތު ކުރެވޭ ކުށްތަކަކާ ގުޅިގެން އެ ކުއްޖާގެ ފޯނު ހިފެހެއްޓުމަށާއި ފޯނު ހުޅުވުމުގެ އަމުރެއް ނެރެދިނުމަށެވެ.

އެ މައްސަލާގައި މިދިޔަ މަހު ޖުވެނައިލް ކޯޓުން ނިންމާފައި އޮތީ އެއީ ޖިނާއީ މަސްއޫލިއްޔަތު އުފުލަންޖެހޭ އުމުރުގެ ކުއްޖަކަށް ނުވާތީ އެ ކުއްޖާގެ މައްޗަށް އެފަދަ އަމުރެއް ނުނެރެވޭނެ ކަމަށެވެ. އެ ނިންމުން ދައުލަތުން އިސްތިއުނާފްކުރީ ޖިނާއީ ދައުވާ ނުކުރެވުނަސް، އެފަދަ އަމުރެއް ނެރެވޭނެ ކަމަށް ބުނެ އެވެ.

އެ މައްސަލާގައި މިދިޔަ ހަފުތާގައި ހައި ކޯޓުން ކުރި ހުކުމުގައިވަނީ ޖިނާއީ މަސްއޫލިއްޔަތު އުފުލަން ނުޖެހޭ ކުދިންނާ މެދު އެފަދަ ފިޔަވަޅެއް އެޅުމަކީ ގާނޫނު ހުއްދަކުރާ ކަމެއް ނޫން ކަމަށެވެ. އަދި މީހުންގެ ޒާތީ މުއާމަލާތްތަކަކީ ހުރުމަތްތެރިވެގެންވާ ކަންކަން ކަމަށް ގާނޫނު އަސާސީގައި ބުނާއިރު، އެ ހައްގު ހިފެހެއްޓޭ ގޮތަށް ކޯޓަކަށް އަމުރު ނެރެވޭނީ ގާނޫނަކުން ހުއްދަ ލިބިގެން އަދި ގާނޫނު ހުއްދަކުރާ މިންވަރަކަށް އެކަނި ކަމަށް އެ ހުކުމުގައިވެ އެވެ.

"ކިތަންމެ މާތް މަގްސަދެއްގައި ކަމުގައި ވިޔަސް، ގާނޫނު ތަންފީޒުކުރާ އިދާރާތަކަށް އެއްވެސް ފިޔަވަޅެއް އެޅޭނީ ގާނޫނު ދައްކާ މަގެއްގެ މަތީގައި، ގާނޫނީ އިންތަކުގެ ތެރެއިންނެވެ. އެ ނޫން ގޮތެއް ކޯޓަށް ވެސް ހޯދައި ނުދެވޭނެ އެވެ." ހައި ކޯޓުގެ ހުކުމުގައިވެ އެވެ.

ތިން ފަނޑިޔާރުންގެ އިއްތިފާގުން ކުރެއްވި އެ ހުކުމުގައިވާ ގޮތުން 15 އަހަރުނުވާ ކުއްޖަކާ ދެކޮޅަށް ކޯޓުން އެފަދަ އަމުރެއް ނެރުނަސް، އެ އަމުރަށް ކުއްޖާ ތަބާނުވެއްޖެ ނަމަ ގާނޫނީ ގޮތުން އިތުރަށް ކުރެވޭނެ ކަމެއް ވެސް ނޯންނާނެ އެވެ. އެއީ އެފަދަ ކުދިން ޖިނާއީ މަސްއޫލިއްޔަތު އުފުލަން ނުޖެހޭނެ ކަމަށް ގާނޫނުގައި އޮތުމުން، އަމުރަށް ތަބާނުވެގެން އެޅޭނެ ފިޔަވަޅެއް ވެސް ނޯންނާނެތީ ކަމަށް ހުކުމުގައިވެ އެވެ. ހުކުމުގައި ވަނީ އެފަދަ ކުދިންނާ މެދު ކުރެވޭނެ ކަމަކީ ރިހެބިލިޓޭޓްކުރަން މަސައްކަތް ކުރުން ކަމަށެވެ.

އެކަންކަން ފާހަގަކޮށް، ތިން ފަނޑިޔާރުންގެ އިއްތިފާގުން ކުރެއްވި ހުކުމުގައިވަނީ ޖުވެނައިލް ކޯޓުގެ ނިންމުމަށް ބަދަލު ގެންނަންޖެހޭ ސަބަބެއް ނެތް ކަމަށެވެ.

އެ މައްސަލަ ހައި ކޯޓުން ބެއްލެވީ ފަނޑިޔާރު އަބްދުލްމާނިއު ހުސައިނާއި ފަނޑިޔާރު މުހައްމަދު ޝަނީޒް އަބްދުﷲ އާއި ފަނޑިޔާރު މުހައްމަދު ސަލީމެވެ.

ހައި ކޯޓުން އެގޮތަށް ނިންމިއިރު، ޖިނާއީ ކުށުގެ މަސްއޫލިއްޔަތު އުފުލަންޖެހޭ އުމުރު 12 އަހަރަށް ދަށްކުރަން ގާނޫނަށް އިސްލާހު ހުށަހަޅާނެ ކަމަށް ސަރުކާރުން ކުރިން އޮތީ އިއުލާންކޮށްފަ އެވެ.