މިއީ ސާފު ބަދިގެއަކުން ކާން ހެދުމަށް އިގުރާރެއް!

ދަރިން ބަލަމުން ގޭތެރޭގެ ދެން ހުރި ހުރިހާ ކަމެއް ވެސް ކުރަން ޖެހުމަކީ ވަޒީފާއަކަށް ގޮސްގެން އާމްދަނީ ހޯދެން ނެތް ސަބަބެވެ. އެހެން އުޅެން ޖެހި އެކަމަކު އާމްދަނީއެއް ކޮންމެހެން ވެސް މުހިންމުވާ މީހުން އެންމެ ގިނައިން ކުރާ އެއް ކަމަކީ ކާބޯތަކެތި ހަދައިގެން ވިއްކުމެވެ. އެ މީހުންނަށް މި މަސައްކަތަށް ވަކި ވަގުތެއް ކަނޑައެއް ނޭޅެ އެވެ. ވަގުތެއް ވީމާ ބަދިގެއަށް ވަދެ އެ ވަގުތަކު ކުރެވެން ހުރި ކަމެއް ކޮށްލަނީ އެވެ.

އެކަމަކު މޯލްޑިވްސް ފުޑް އެންޑް ޑްރަގް އޮތޯރިޓީ (އެމްއެފްޑީއޭ) އިން ހެދި "އަމިއްލަ ދިރިއުޅުމަށްޓަކައި ކާބޯތަކެތި އުފައްދައި ވިއްކުމުގެ މަސައްކަތުގައި އަމަލުކުރަންވީ ގޮތުގެ މިންގަނޑު" ގައި މީހުން ސުވާލު އުފެއްދި ކަންކަމުގެ ތެރެއިން އެއް ކަމަކީ ވިއްކަން ހަދާ ކާބޯތަކެތި ތައްޔާރުކުރުމަށް ވަކި ވަގުތެއް ކަނޑައަޅާފައި އޮންނަން ޖެހުމެވެ.

"ކޮންމެ މީހަކު ވެސް ބަލާނީ އެ މީހަކަށް ފަސޭހަ ގަޑިއެއްގައި އެ ކަމެއް ވޭތޯ. މިއީ ބޮޑު ވިޔަފާރިއެއް ނޫން ވަކި ގަޑިއެއްގައި މަސައްކަތް ކުރަން،" އިތުރު އާމްދަނީއެއް ހޯދަން ކޮންމެ ދުވަހަކު ރޮށި ފިހެ، ހެދިކާ ހަދައިގެން ވިއްކާ މީހެއް ކަމަށްވާ އައިޝަތު މޫސާ ބުންޏެވެ.

އެމްއެފްޑީއޭގެ މިންގަނޑުގައި ދެން ސުވާލު އުފެއްދި އެހެން ބައެއް ކަންކަމުގެ ތެރޭގައި، ވިޔަފާރީގެ ބޭނުމަށް ކާނާ ހަދާއިރު ކަމާ ނުބެހޭ މީހުން އެ މަސައްކަތްކުރާ ތަނަށް ނުވަނުމާއި އެ މަސައްކަތަށް، ގޭގައި އާންމުކޮށް ކައްކައި ކާބޯން ބޭނުންކުރާ ތެލިތަށި ފަދަ ތަކެތި ބޭނުން ނުކުރުމެވެ.

އައިޝަތު ޝަކުވާ ކުރަމުން ބުނީ އޭނާ ކުރާ މަސައްކަތުގައި ގޭގައި އުޅޭ މީހުންނާއި އެ ދުވަހަކު އަތްގާތްކޮށްދެވެން އޮތް މީހަކު ބަދިގެއަށް ވަދެ އެހީތެރިވާ ކަމަށެވެ.

އެމްއެފްޑީއޭގެ މިންގަނޑުގައި އެ ބުނާ ކަންކަން ބަލައި ތަންފީޒުކުރާނީ ކިހިނެއްތޯ އާއި އެ މިންގަނޑުގައި އެ ބުނާ ހަރުކަށި އުސޫލު ހިފަހައްޓާނީ ކިހިނެއްތޯ، މި މަސައްކަތުގައި އުޅޭ އެތައް ބަޔަކު އެބަ ސުވާލު އުފައްދަ އެވެ.

"އަޅުގަނޑަކީ ވަކި ގަޑިއެއްގައި ބަދިގެއަށް ވަންނަ މީހެއް ނޫން. ދުވާލަކު 400 އެއްހާ ރޮށި ފިހަން އަޅުގަނޑު، ފިހާރައަކަށް ލާން. އެކަމަކު ބައެއް ދުވަސްދުވަހު ފިހާރަ އިން ބުނެފާނެ އިތުރަށް ފިހެދޭން ވެސް. އެހެންވެ އަނެއްކާ ވެސް ފިހަން ޖެހޭނެ. އެހެންވީމާ ވަކި ގަޑިއެއް ނޯންނާނެ މިކަން ކުރާކަށް،" އައިޝަތު ބުންޏެވެ.

މި ކަންބޮޑުވުން އޮތް މީހުން ބުނަނީ ގޭގައި ކާބޯތަކެތި ހަދައިގެން ވިއްކާ މީހުންނަށް ވަކި ވަގުތެއް ކަނޑައަޅައިގެން މަސައްކަތްކުރުން އުނދަގޫވާނެ ކަމަށާއި އެހެންވެ ގޭގައި ވިޔަފާރި ކުރަނީ އުސޫލާ ހިލާފަށް ކަމަށް ބުނެ ވަރަށް ފަސޭހައިން ފިޔަވަޅު އެޅުމުގެ ފުރުސަތު އޮންނާނެ ކަމަށެވެ.

"ހަމަ ޔަގީނާ ގާތަށް އެބަ އެނގޭ މަދު މީހަކަށް ނޫނީ ވަކި ވަގުތެއް ކަނޑައަޅައިގެން މިހެން މަސައްކަތެއް ނުކުރެވޭނެކަން. އެހެންވެ މީހަކު ޝަކުވާ ކޮށްލުމުން އައިސް ބަލާއިރު ފެންނާނީ ހުއްދަ ނޫން ވަގުތެއްގައި ހެދިކާ ހަދައި ރޮށި ފިހާތަން. ދެން އެ ވީ ފިޔަވަޅު އަޅަން،" އޭނާ ބުންޏެވެ.

އަނެއް ބައެއްގެ ކަންބޮޑުވުމަކީ ކާބޯތަކެތި އުފެއްދުމަށް ވަކި ހާއްސަ ތަކެތި ގޭގައި ގެންގުޅެން ޖެހުމެވެ. ކުދިކުދި ތަންތަންކޮޅުގައި އެހާ ތާށިކޮށް އުޅެން ޖެހިފައިވާ މީހުން ގިނައިރު ގެޔަށް ކައްކަން ވަކި ސެޓެއް، ވިޔަފާރީގެ ބޭނުމަށް ކައްކަން ވަކި ސެޓެއް ގެންގުޅުމަކީ ފަސޭހަ ކަމަކަށް ނުވެ އެވެ. އަދި މިއީ ކުދިކުދި ވިޔަފާރިކުރާ މީހުންނަށް ކުޑަ ހަރަދެއް ވެސް ނޫނެވެ.

"މައްސަލައަކަށް ވެގެންއުޅެނީ ސާފުތާހިރުކަން ކުޑަވުން. މައްސަލައެއް ފެންމަތިވާއިރަށް ގޮތް ބޮޑުކޮށް އުސޫލުތަކެއް ހެދުމުންވާނެ ގޮތަކީ އެކަމެއް ކުރާ ބަޔަކު އިނދަޖެހި އެކަމެއް ހުއްޓޭނީ. ވިއްކާލަން ގޭގައި ކުޑަކުޑަ އެއްޗެއް ހަދާ މީހާ އެކަމަށް ވަކިން އެއްޗެހި ނުހޯދިޔަސް ސާފުތާހިރުކޮށް މަސައްކަތް ކުރެވޭނެ،" އެހެން މީހަކު ބުންޏެވެ.

އެމްއެފްޑީއޭގެ މި އުސޫލު އައީ ބިދޭސީން އެ މީހުން ދިރިއުޅޭ ތަނުގެ ތެރޭގައި ވަރަށް ނުތާހިރުކޮށް ކާބޯތަކެތި ހަދަނިކޮށް އިމިގްރޭޝަނުން އެ ތަންތަނަށް ވަދެ އާންމުންނަށް އެ މަންޒަރުތައް ދައްކާފައި ވަނިކޮށެވެ. އެއާ އެކު، ދިވެހިން ގޭގައި ހަދައިގެން ވިއްކާ ތަކެތީގެ ސާފުތާހިރުކަމާ މެދު ވެސް މީހުންނަށް ސުވާލު އުފެދުނެވެ. އެހެންވެ މި މިންގަނޑަކީ ޖުމްލަކޮށް އެންމެންގެ ކަންބޮޑުވުންތައް ކުޑަވާނެ ކަންކަން ހިމަނައިގެން ހަދާފައިވާ އެއްޗެކެވެ.

އެކަމަކު އޭގައި އެ ބުނާ ގޮތަށް އަމަލުކުރެވޭނެތޯ އާއި އަމަލު ނުކުރާ ނަމަ އެކަން ބެލޭނީ ކިހިނެއްތޯ އެއީ އޮތް ސުވާލެކެވެ. މި އުސޫލު ތަންފީޒުކޮށް ނަތީޖާއެއް ނެރެވޭނެ ހެއްޔެވެ؟

ޒިންމާކުރުވުން، ފަރުދީ ޒިންމާ!

ކާބޯތަކެތީގެ ސަލާމަތާ ބެހޭ ގާނޫނު މިހާރު އޮތް ގޮތުން ވިޔަފާރީގެ ބޭނުމަށް ގޭގައި ކާބޯތަކެތި ހަދާ ނަމަ ލައިސެންސެއް އޮންނަން ޖެހެ އެވެ. އެމްއެފްޑީއޭ އިން ދޫކުރާ އެ ލައިސެންސް ނަމްބަރު، ގޭގައި އުފައްދާ ޕެކޭޖުތަކުގައި ހުރުން ލާޒިމެވެ. އެހެން ހެދުމުން، މިތަކެތި އުފައްދަނީ ކާކު، ކޮންތަނެއްގައިކަން ފަސޭހަކަމާ އެކު އެނގޭނެ އެވެ.

މިއީ ޖެހުނު ކޮންމެ މީހަކު ފިހާރަތަކުގައި އެއްޗެހި ބަހައްޓައިގެން ވިއްކުމާއި އެހެން ވިއްކާ އެއްޗެއްގައި މައްސަލައެއް އުޅޭ ނަމަ އެކަމާ މެދު ފިޔަވަޅު އެޅުމަށް ތަނަވަސްކުރި މަގެކެވެ.

"ހޯމްބޭސްޑްކޮށް މި ހަދާ ތަކެއްޗަށް ލައިސަންސް ދޫކުރަން ފެށޭ ހިސާބުން އެ މިންގަނޑުތަކަށް އެކަން ކުރެވޭ ކަމަށް ވަންޏާ އެ އޮތީ ރަނގަޅަށް. އެކަމަކު ހިލާފުވެއްޖެ ނަމަ އެ އުފައްދާ މީހާ އެބަ އެނގޭ. އެ ލޭބަލުން އެނގޭނެ އުފައްދަނީ ކޮންތާކުކަން. ކާކުގެ ބެލެނިވެރިކަމުގެ ދަށުންކަން،" މިދިޔަ އޮގަސްޓް މަހުގެ 23 ގައި އެ އެ ގާނޫނަށް އަމަލުކުރަން ފެށުމާ ގުޅޭ ގޮތުން ބޭއްވި ނޫސްވެރިންގެ ބައްދަލުވުމުގައި ހެލްތު މިނިސްޓަރު ޑރ. އަބްދުﷲ ހަލީލް ވިދާޅުވި އެވެ.

އެމްއެފްޑީއޭ އިން ވަނީ އަމިއްލަ ދިރިއުޅުމަށް ކާބޯތަކެތި އުފައްދައި ވިއްކުމުގެ މަސައްކަތް ކުރާ މީހުންގެ ދަފްތަރެއް އެކުލަވާލުމުގެ މަސައްކަތް ވެސް އާއުސޫލުގެ ދަށުން ފަށައިފަ އެވެ. އޭރުން މައްސަލައެއް އުޅޭ ކާނާގެ ބާވަތެއް ފެނިއްޖެ ނަމަ އެ ހެދި މީހާ ސީދާ އެނގި އަޅަންޖެހޭ ފިޔަވަޅެއް އަޅައި ޒިންމާކުރުވޭނެ އެވެ.

އެމްއެފްޑީއޭގެ އޮފިޝަލަކު، "މިހާރު" އަށް ވިދާޅުވީ މިފަދަ މިންގަނޑެއްގެ ބޭނުމަކީ ކާބޯތަކެތި ހަީދަނ ސާފުތާހިރު މިންގަނޑެއްގައިކަން އަމިއްލަ އަށް ކަށަވަރުކުރުން ކަމަށެވެ.

"މިއީ ސެލްފް ރެގިއުލޭޓިން އެއްޗެއް،" އޭނާ ވިދާޅުވި އެެވެ.

"މީހަކު ބަލަހައްޓައިގެން ނެތީމާ ގޯސްކޮށް ކުރާ ކަންކަން ގޯސްކޮށް ކުރަނީ. އެކަމަކު އަމިއްލަ އަށް އެބަ މަސައްކަތް ކުރަންޖެހޭ މި ކުރެވެނީ ސާފުތާހިރުކޮށްކަން ޔަގީން ކުރަން. އެއީ އަދި ސެޓްފިކެޓެއް އޮތަސް އެކަން ކުރާއިރު އެބަ ބަލަން ޖެހޭ ރަނގަޅަށް."

އެމްއެފްޑީއޭގެ އޮފިޝަލް ވިދާޅުވީ އެކަކު އެކަނި ކުރާ ވިޔަފާރި ރަޖިސްޓަރީ ކުރަން ނުޖެހުނަސް އެ މީހާ ބަލަންޖެހޭ ކަންކަން ހުންނާނެ ކަމަށެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ހުއްދަ ދޭއިރު އަމިއްލަ އަށް އިގްރާރު ފޯމެއް ފުރަން ޖެހެ އެވެ. އެއީ މަސައްކަތް ކުރަންޖެހޭ ގޮތުގެ މިންގަނޑުތައް ފުރިހަމަ ކުރުމަށް އެއްބަސްވުމެވެ.

"މިހާރު ލޭބަލްއަކާ އެއްޗެހި ޖަހާފައި އާންމު މީހާ އެއްޗެއް ގަންނަން ދާއިރު އޭނާ އަށް ޔަގީންކަން އޮންނާނެތާ މިއީ މިވެނި މީހަކު ހަދާފައި ހުރި އެއްޗެއްކަން،" އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

އޮފިޝަލް ވިދާޅުވިގޮތުގައި، ކާބޯތަކެއްޗާ ގުޅިގެން ޝަކުވާ ކޮށްފި ނަމަ މިހާރު ބަލައި ފިޔަވަޅު އެޅޭނެ އެވެ.

"މިހާރު މީތި ބެލޭނެ ގޮތަކީ ޝަކުވާއެއް އައީމާ ބެލުން. އެކަމަކު އޭގެ ކުރިން އެ މީހެއްގެ ކަމެކޭ އަމިއްލަ ޑިކްލަރޭޝަނަކަށް އެބަދަން. މިސާލަކަށް ސައްހަ މައުލޫމާތު ދޭ ކަމާއި އަމަލުކުރަނީ ސާފުތާހިރުކަމުގެ މި މިންގަނޑާ އެއްގޮތަށް ކަމަށް،" އެމްއެފްޑީއޭ އިން ވާހަކަ ދެއްކެވި އޮފިޝަލް ވިދާޅުވި އެވެ.

ޝަކުވާ އޮތަސް ބޭނުމީ ރައްކާތެރިކަން!

އޮފިޝަލް ވިދާޅުވި ގޮތުގައި އެމްއެފްޑީއޭ އިން މިވަގުތު މަސައްކަތް ކުރަނީ، ޝަކުވާތަކެއް ހުއްޓަސް ކާއެއްޗެހީގެ ރައްކާތެރިކަން ކަށަވަރު ކުރަން ކަމަށެވެ.

"މިހާރު ތައްޔާރު ކުރާ ގޮތަށް ވުރެ އަޅުގަނޑުމެންގެ ބޭނުމަކީ އެ ވިއްކާ ތަކެއްޗަކީ ރައްކާތެރި އެއްޗެއްކަން ކަށަވަރުކުރުން. އަދި ގަވައިދެއް ނެތް. މިއީ މިންގަނޑެއް،" އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

މި މިންގަނޑުގެ ދަށުން، ކާބޯތަކެތި އުފައްދާ މީހުން ދެ ޗެކްލިސްޓެއް ހުށަހަޅަން ޖެހެ އެވެ. އެއީ ކާބޯތަކެތި އުފައްދާ ތަނުގެ ސާފުތާހިރުކަމާ ގުޅޭ ޗެކްލިސްޓަކާއި ލޭބަލްއާ ގުޅޭ ގޮތުން ވާ އިއުތިރާފެވެ.

"އަމިއްލަ އަށް އިއުތިރާފު މި ވަނީ ސާފުތާހިރުކަމާ ގުޅިގެން އެކަންކަން ހުންނާނެއޭ. ދެން އިންނަނީ ލޭބަލެއް. މި ލޭބަލްގައި މި އިންނަނީ އުފެއްދި ތާރީހާއި އެކްސްޕަޔާވާ ތާރީހާ ހުރިހާ މައުލޫމާތެއް،" އޮފިޝަލް ވިދާޅުވި އެވެ.

އޮފިޝަލް ވިދާޅުވި ގޮތުގައި މި އިގުރާރާ އެކު، ކާބޯތަކެތި އުފައްދާ ބަދިގެ އަށް ވަނުމުގެ ހުއްދަ ވެސް އެމްއެފްޑީއޭއަށް ދިނުމަށް އެއްބަސްވާން ޖެހެ އެވެ. ބޭނުމަކީ މައްސަލައެއް ދިމާވެއްޖެ ނަމަ، އެތަން ބެލުމާއި އެ އޮތޯރިޓީން ކުރިއަށް ގެންދާ ރެންޑަމް އިންސްޕެކްޝަންތަކުގައި ވެސް ބަދިގެއަށް ވަނުމުގެ ހުއްދަ ހޯދުމެވެ. ކުރިން އޮންނަ ގޮތުން ނަމަ ގިނަ ހާލަތްތަކުގައި ޖެހެނީ ކޯޓު އަމުރެއް ހޯދައިގެން ގޮސް ވަންނާށެވެ.

އެ އިދާރާ އިން ބޭނުންވަނީ މި ވަގުތު ވެސް، ކާބޯތަކެތީގެ ރައްކާތެރިކަން ކަށަވަރު ވާނެ ގޮތެއް ހޯދުމެވެ. ޝަކުވާތަކެއް އަދި ހުއްޓަސް، ކާންބޯން ވިއްކާ ތަކެއްޗަކީ ސިއްހަތަށް ގެއްލުމެއް ނެތް ރައްކާތެރި އެއްޗެއްކަން ކަށަވަރުކުރުމެވެ.