07 ސެޕްޓެމްބަރ 2022
ވ. އާރަށް ކުއްޔަށް ދިނުމުގައި ރިޝްވަތު ނެގުމާއި މަނީ ލޯންޑަރިން ހިންގުމުގެ ތުހުމަތުގައި ކުރީގެ ރައީސް އަބްދުﷲ ޔާމީނަށް ދައުވާކޮށް ހިންގާ ޝަރީއަތުގައި އިއްޔެ ދައުލަތުން އެންމެ ބޮޑަށް ބޭނުންވި އެއް ކަމަކީ ޔާމީނާއި ކުރީގެ ނައިބު ރައީސް އަހްމަދު އަދީބާ ދެމެދު ކޮށްފައިވާ ފޯނު ކޯލްތަކެއްގެ އޯޑިއޯ ޝަރީއަތުގައި އިއްވުމެވެ. މިއީ ވަރަށް މަދު މައްސަލައެއްގައި ނޫނީ މިހާތަނަށް ހެކީގެ ގޮތުގައި ހުށަހަޅާފައިވާ ފަދަ ކަމެއް ނޫނެވެ. ނަމަވެސް މި ކޯލް ރެކޯޑިންތައް އިއްވުމަށް އިސް ގާޒީ އަހްމަދު ޝަކީލް ދެކޮޅު ހެއްދެވި ސަބަބަކީ ކޮށްފައިވާ ދައުވާގައި ބުނާ ހާދިސާ ހިނގުމުގެ ދެ އަހަރެއްހާ ދުވަސް ކުރީގެ ކޯލްތަކަކަށް ވުމެވެ.
ވ. އާރަށް ކުއްޔަށް ދިނުމުގައި ރިޝްވަތު ނެގުމާއި މަނީ ލޯންޑަރިން ހިންގުމުގެ ތުހުމަތުގައި ކުރީގެ ރައީސް އަބްދުﷲ ޔާމީނަށް ދައުވާކޮށް ހިންގާ ޝަރީއަތުގައި އިއްޔެ ދައުލަތުން އެންމެ ބޮޑަށް ބޭނުންވި އެއް ކަމަކީ ޔާމީނާއި ކުރީގެ ނައިބު ރައީސް އަހްމަދު އަދީބާ ދެމެދު ކޮށްފައިވާ ފޯނު ކޯލްތަކެއްގެ އޯޑިއޯ ޝަރީއަތުގައި އިއްވުމެވެ. މިއީ ވަރަށް މަދު މައްސަލައެއްގައި ނޫނީ މިހާތަނަށް ހެކީގެ ގޮތުގައި ހުށަހަޅާފައިވާ ފަދަ ކަމެއް ނޫނެވެ. ނަމަވެސް މި ކޯލް ރެކޯޑިންތައް އިއްވުމަށް އިސް ގާޒީ އަހްމަދު ޝަކީލް ދެކޮޅު ހެއްދެވި ސަބަބަކީ ކޮށްފައިވާ ދައުވާގައި ބުނާ ހާދިސާ ހިނގުމުގެ ދެ އަހަރެއްހާ ދުވަސް ކުރީގެ ކޯލްތަކަކަށް ވުމެވެ.
މިއީ ސީދާ އާރަށް ކުއްޔަށް ދިނުމާ ބެހޭ ގޮތުން ހުރި ކޯލްތަކެއް ނޫން ނަމަވެސް ދައުލަތުން ބުނަމުން ދިޔައީ މިކޯލްތަކަކީ މާ ކުރިން ފެށިގެން ވެސް ރަށްތައް ކުއްޔަށް ދިނުމާއި ފަޅުތަކާއި ރަށްތައް ކުއްޔަށް ދޫކޮށްގެން ފައިސާ ހޯދުމުގައި ޔާމީން އަދީބަށް ނުފޫޒު ފޯރުއްވާކަން ސާބިތުކޮށްދޭނެ ހެކި ކަމަށެވެ.
މިއީ ފުލުހުން ކޮންތާކުން ކިހިނެއް ހޯދައިގެން އުޅޭ ކޯލް ރެކޯޑިންތަކެއް ހެއްޔެވެ؟
ޔާމީންގެ ވެރިކަމުގައި ފުލުހުންގެ އިންޓެލިޖެންސްގައި އިސްކޮށް މަސައްކަތްކުރެއްވި ބޭފުޅަކު މީގެ ކުރިން މި ކޯލްތަކުގެ ވާހަކަ "މިހާރު" އާ ހިއްސާކުރެއްވި އެވެ.
"އެ ކޯލް ރެކޯޑިންތަކާއި ގުޅިގެން ހެދި އިންޓެލިޖެންސް ރިޕޯޓްތައް އަޅުގަނޑުމެން ވާނެ އޭރު ރައީސްކަމުގައި ހުންނެވި ޑރ. މުހައްމަދު ވަހީދަށް ވެސް ހުށަހަޅާފައި. އެއީ އަދީބު ޓޫރިޒަމް މިނިސްޓަރު ކަމުގައި ހުންނަވައިގެން ކޮރަޕްޝަންގެ އަމަލުތަކެއް ހިންގަމުންދާ ކަމަށް ލިބުނު މައުލޫމާތަކާ ގުޅިގެން ކޯޓު އަމުރު ހޯދައިގެން ގާނޫނާ އެއްގޮތަށް އަޑުއެހި ކޯލްތަކެއް،" އަރުތޫރު ބްރަދާސްގެ މައްސަލަ އާއި ފުށި ދިއްގަރު ފަޅު ކުއްޔަށް ދޫކުރުމުގައި ހިންގި ކަމަށް ބުނާ ކޮރަޕްޝަނާ ފުލުހުންގެ މި ހޯދުންތަކާ ގުޅޭ ކަމަށް ފާހަގަކުރައްވަމުން އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.
އޭނާ ވިދާޅުވި ގޮތުގައި ޔާމީން ކޯލްތައް ރެކޯޑްވެފައި ވަނީ އަދީބުގެ ކޯލްތައް އިންޓަސެޕްޓްކޮށްގެން އުޅުމުގެ ތެރޭގަ އެވެ. ޔާމީނު ނޫން އިތުރު ބައެއް މީހުންގެ ރެކޯޑްވެސް ފުލުހުންގެ އަތުގައި ހުންނާނެކަމަށް ބެލެވެ އެވެ. އެއީ އޭރު އަދީބުގެ ބާރާއި ނުފޫޒު އޮތްވަރަށް ބަލާއިރު އޭނާގެ ފޯނު ފުލުހުންނަށް އަޑުއަހައި ރެކޯޑްކުރަން ނުކުރޭނެކަމަށް ބެލެވިފައި އޮތުމުންނެވެ.
"އަޅުގަނޑުމެން އިންޓަސެޕްޓްކޮށްގެން އުޅުނީ އަދީބުގެ ނަންބަރު. ދެން އަދީބާއި ޔާމީނު ފޯނުން މުއާމަލާތްކުރެއްވުމުން އިއްތިފާގުން ޔާމީން ވެސް އިންޓަސެޕްޓްވީ. އޭގެ އިތުރުން މެޑަމް ފާތުން ބޮޑެތި އަދަދުތަކުން ޑޮލަރު އަދީބު އަތުން ހޯދަން ގުޅޭ ކޯލްތައް މީގެ ތެރޭގައި ހުރި. ޔާމީން ވެރިކަމަށް ވަޑައިގެން ފަހުން ފުލުހުން ޔާމީނަށް ވެސް އަދީބުގެ ކޯލުތަކާއި ގުޅިގެން ހެދި ރިޕޯޓްތައް ހިއްސާކުރިކަން އެނގިފައިވޭ. އެކަމަކު ޔާމީނަށް ޔާމީންގެ ކޯލްތަކެއް ނުދޭ."
ކުރީގެ ރައީސް އަބްދުﷲ ޔާމީން (ކ)، ކުރީގެ ރައީސް ޑރ. މުހައްމަދު ވަހީދު (ވ) އާދި ކުރީގެ ނައިބު ރައީސް އަހްމަދު އަދީބު. ފުލުހުން އަދީބާއި ޔާމީންގެ ކޯލްތައް ރެކޯޑްކޮށް ވަހީދުގެ ވެރިކަމުގައި އެ މަނިކުފާނަށް ވެސް ހުށަހެޅި. -- ފައިލް ފޮޓޯ: މިހާރު
މި ކޯލްތައް ރެކޯޑްކޮށްގެން ގެންގުޅޭކަން ޔާމީންގެ ވެރިކަމުގައި އެނގުމާ އެކު ފުލުހުންގެ ސާވާއެއް "ކްރޭޝް ވެގެން" ކޯލްތައް ޑިލީޓްވީ އެވެ. އަދި ކޯލް ރެކޯޑްކުރުމާއި އަދީބުގެ ކަންކަން ބެލުމުގައި އިސްކޮށް އުޅުނު ފުލުހުން ޕީޕީއެމްގެ ވެރިކަން ފެށުމާއެކު އެހެން ތަންތަނަށް ބަދަލުކުރި އެވެ. އެކަމަކު ކޯލްތައް ރެކޯޑްކުރި ފުލުހުން ވަނީ މި ކުރެވެނީ ކިހާވަރެއްގެ ކަމެއްކަން އެނގޭތީ ފުލުހުންގެ ތެރޭގައި އެހެން ގޮތްގޮތުން މި ކޯލްތަކުގެ ކޮޕީތައް ރައްކާކޮށްފަ އެވެ. ޝަރީއަތަށް ހުށަހަޅައިގެން އުޅެނީ އެ ކޯލްތަކެވެ.
އިތުބާރު ހުރި ގޮތަކަށް އެނގިފައިވާ ގޮތުގައި އަދީބާއި ޔާމީން ރަށްތައް ދޫކުރުމާ ބެހޭ ގޮތުން ވާހަކަ ދައްކަވާފައިވާ ވިއްސަކަށް ކޯލް ރެކޯޑިން އެބަ އޮތެވެ. މީގެ ތެރޭގައި 2018 ގެ ރިޔާސީ އިންތިހާބުގެ ދެވަނަ ބުރު ބާއްވަން އުޅުނު އިރު އަވަސް ގޮތަކުން ރަށްތައް ކުއްޔަށް ދޫކޮށްގެން އިންތިހާބަށް ފައިސާ ހޯދުމަށް އަދީބަށް ޔާމީނު އިރުޝާދު ދޭ ކޯލްތައް ވެސް ހިމެނޭކަމަށް އެގިފައިވެ އެވެ. ރިޔާސީ އިންތިޚާބު ގާތްވުމުން އޭރު ޓޫރިޒަމް މިނިސްޓްރީން ކުއްލިގޮތަކަށް ގިނައަދަދެއްގެ ރަށް ރިސޯޓް ހަދަން ދޫކޮށްފައިވާކަން ފާހަގަކުރެވިފައިވެ އެވެ. ފުލުހުން މި ރެކޯޑިންތައް ޝަރީއަތަށް ހުށަހެޅީ އޯޑިއޯ އެނަލިސިސް ހަދައި އޭގައި ހުރީ އަދީބާއި ޔާމީންގެ އަޑުކަން ވެސް ފޮރެންސިކުން ކަށަވަރުކޮށްފައި ކަމަށް ވަނީ އެނގިފަ އެވެ.
އެ ކޯލް ރެކޯޑިންތަކާއި ގުޅިގެން ހެދި އިންޓެލިޖެންސް ރިޕޯޓްތައް އަޅުގަނޑުމެން ވާނެ އޭރު ރައީސްކަމުގައި ހުންނެވި ޑރ. މުހައްމަދު ވަހީދަށް ވެސް ހުށަހަޅާފައި. އެއީ އަދީބު ޓޫރިޒަމް މިނިސްޓަރުކަމުގައި ހުންނަވައިގެން ކޮރަޕްޝަންގެ އަމަލުތަކެއް ހިންގަމުންދާ ކަމަށް ލިބުނު މައުލޫމާތަކާ ގުޅިގެން ކޯޓު އަމުރު ހޯދައިގެން ގާނޫނާ އެއްގޮތަށް އަޑުއެހި ކޯލްތަކެއް: ކުރީގެ އިންޓެލިޖެންސް އޮފިސަރެއް
އަދީބު ޓޫރިޒަމް މިނިސްޓަރު ކަމަށް އައްޔަންކުރީ ކުރީގެ ރައީސް މުހައްމަދު ނަޝީދުގެ ވެރިކަން ނިމުމަކަށް އައިސް އެ މަނިކުފާނުގެ ނައިބު ޑރ. ވަހީދު ވެރިކަމާ ހަވާލުވެވަޑައިގަތުމަށް ފަހު ވަހީދަށް ތާއީދުކުރި ޕާޓީތަކަށް ސަރުކާރުން މަގާމުތައް ދިނުމުގެ ތެރެއިންނެވެ. ނަޝީދުގެ ވެރިކަން ފެބްރުއަރީ 7، 2012 ގައި ބަދަލުވުމާ އެކު އޭރުގެ ޓޫރިޒަމް މިނިސްޓަރު ޑރ. މަރިޔަމް ޒުލްފާގެ ދައުރު ނިމި އަދީބަށް ވަޒީރުކަން ދިނީ ފެބްރުއަރީ 12، 2012 ގަ އެވެ. އޭރުން ފެށިގެން، ނައިބު ރައީސް ކަމުގެ މަގާމަށް އައްޔަންކުރަންދެން، ޖުލައި 22، 2015 އާ ހިސާބަށް އަދީބު ޓޫރިޒަމް މިނިސްޓަރުކަން ކުރެއްވި އެވެ. އެއީ ވަހީދުވެރިކަން ނިމި ޕީޕީއެމްގެ ވެރިކަން ވެސް ހިމެނޭ ގޮތަށެވެ.
ޝަރީއަތުން ހާމަކުރަން އިންކާރުކުރި ކޯލްތަކާ ބެހޭ ގޮތުން ކުރިން އެނގިފައިވާ ގޮތުން ނަމަ ވަހީދުގެ ވެރިކަމުގެ ފަހުކޮޅު ޕާޓީތަކުން ރިޔާސީ އިންތިހާބަށް ތައްޔާރުވަމުން ދިޔައިރު ކެމްޕޭނަށް ފައިސާ ހޯދުމުގެ ބޭނުމަށް އެކި މީސްމީހުންނަށް ރަށްތައް ދޫކުރުމާ ބެހޭ ގޮތުން ވެސް ކޯލްތަކުގައި ވާހަކަ ދައްކާފައި އެބަހުއްޓެވެ. އެކި މީސްމީހުން އަތުން ލިބޭނެ އަދަދާއި ފައިސާ ލިބޭނެ ގޮތުގެ ވާހަކަތައް ވެސް އޭގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ކަމަށްވެ އެވެ. ޝަރީއަތުގައި އަދީބު ވެސް ވަނީ މިގޮތަށް ވާހަކަ ދެއްކެވި ކަމަށް ވިދާޅުވެފަ އެވެ.
އޭގެ ތެރެއިން އެއް ކޯލެއްގައި "ބްލެކް ބޯއީ" އަށް ދޭންޖެހޭ ރަށެއްގެ ވާހަކަ ދެކެވެ އެވެ. އެ ރަށް ދިނުމުން ބަދަލުގައި އަމިއްލަ އެކައުންޓަށް ލާން ލިބޭނެ ފައިސާގެ އަދަދުގެ ވާހަކަ ދައްކަ އެވެ. ތަހުގީގަށް ހޯދިފައިވާ ގޮތުން ނަމަ ކޯލްގައި ޔާމީން ވިދާޅުވާ "ބްލެކް ބޯއީ" އަކީ ރާއްޖޭގެ ސިޔާސީ ދާއިރާގައި މިހާރު ވެސް ހަރަކާތްތެރިވާ އަދި ޓޫރިޒަމް ދާއިރާގައި ވެސް މަސައްކަތްކުރައްވާ ބޭފުޅެކެވެ.
ވަހީދުގެ ވެރިކަމުގައި ޓޫރިޒަމް މިނިސްޓަރުކަމަށް އަދީބު އައްޔަންކުރި ހިސާބުން ފެށިގެން މިކަހަލަ އެތައް ކޯލެއް ކޮށްފައި އެބަހުރި ކަމަށްވެ އެވެ.
އޯޑިއޯތައް އިއްވުމާ ދެކޮޅަށް ޔާމީންގެ ވަކީލުން ދެއްކެވި އެންމެ މައިގަނޑު އެއް ސަބަބަކީ ދައުވާގައި އޮތީ ވ. އާރަށް ކުއްޔަށް ދިނުމުގެ ވާހަކަ ކަމަށް ވުމާއި ކޯލްތަކުގައި އެ ރަށުގެ ވާހަކަ ނުދެއްކުމެވެ. ކޯލްތަކެއް ކުރައްވައި ދައުލަތުން ތުހުމަތުކުރާ ގޮތަށް ރަށްތައް ބަހައި ނާޖައިޒް ފައިދާ ހޯދަން ވާހަކަ ދެއްކެވި ކަމަށް ބުނާ ވާހަކައަށް އިންކާރެއް ނުކުރެ އެވެ. މި ކޯލްތައް ޝަރީއަތުގައި އިއްވުމަށް ދައުލަތުން އެހާ ބޮޑަށް މަސައްކަތްކުރި ސަބަބެއް ކަމަށް ބެލެވެނީ ރިސޯޓް ހަދަން ރަށް ދޫކުރުމާއި ރަށްތަކުން ލިބޭ ފައިސާ ބޭނުންކުރުމުގައި އަދީބު އަމަލުކުރަމުން ދިޔައީ ޔާމީން ބުނާ ގޮތަކަށްކަމަށް ބުނި ބުނުމަށް ބާރު ހޯދުމަށެވެ. އޭރުން ޔާމީންގެ މައުސޫމްކަން ސާބިތުކޮށްދޭން ކުރާ މަސައްކަތަށް ގޮންޖެހުމަކަށް ވާނެ އެވެ.
ޝަރީއަތުން ކޯލްތައް ހާމަކުރަން ދެކޮޅު ހެދި ނަމަވެސް ގާޒީ ވިދާޅުވީ އެ ކޯލްތައް ހެކީގެ ގޮތުގައި ބަލައިގަތުމަށް ނުވަތަ ބަލައިނުގަންނަން ވެސް ނިންމީއެއް ނޫނެވެ. މާނަ އަކީ ހުކުމް ކުރުމުގައި އެ ކޯލްތަކަށް ރިއާޔަތްކުރުމަކީ އަދިވެސް އޮފް ފުރުސަތަކަށް ވުމެވެ. ދައުލަތުން މި ކޯލްތަކާ ގުޅޭ ގޮތުން ދެއްކި ވާހަކަތަކާއި ކޯލްތައް އިއްވަން ބާރު އެޅިވަރުން މިއީ އަދިވެސް މަތީ މަރުހަލާގައި ހުޅުވާލެވިދާނެ މައުލޫއެއްކަމަށް ބެލެވެ އެވެ.
ކޮމިޝަން ލިބެންދެން ފުއްގިރި ޑީލް ފަސްކުރި: އަދީބު
ޔާމީނާއި އަދީބުގެ ފޯން ކޯލްތައް އިއްވަން ގާޒީ ދެކޮޅު
"އާރަށް ދިނީ އަދި އަގު ކުޑަކުރީ ޔާމީންގެ އެންގުމަށް"
ޔާމީންގެ ޝަރީއަތެއް ނެތް؛ ގާޒީ ޗުއްޓީއަށް
އަދީބާއި ޒިޔަތުގެ ހެކިބަސް އެއް ދުވަހެއްގައި ނަގަނީ
ޔާމީނާ އެއް މިލިއަން ރުފިޔާ ހަވާލުކުރިން: އޮއިއްޓޭ
އާރަށް މައްސަލަ: ޔާމީނާއި އަދީބުގެ ކޯލް ރިކޯޑިންތަކެއް
ޔާމީންގެ ޝަރީއަތް: ދައުލަތުން 86 ހެއްކެއް
އިއުތިރާފަކީ ފައިދާއެއްތަ؟ ގެއްލުނު ފައިސާ ކޮބާ؟
ބޮޑު ހިޔާނާތް: "މައްސަލަ ބެލޭނެ މާހައުލެއް ނެތް"