ތާރީހުގައި ވެސް އެންމެ ގިނަ ބާތިލް ވޯޓު، ކީއްވެ؟

މި އަހަރުގެ ރިޔާސީ އިންތިހާބުގެ ފުރަތަމަ ބުރުގެ ވޯޓު ގުނައި ނިމުނުއިރު ގިނަ ބައެއްގެ އެންމެ ބޮޑު ކަންބޮޑުވުމަކަށް އޮތީ ބާތިލް ވޯޓު އިންތިހާ އަށް ގިނަވުމެވެ. ބައެއް ކެންޑިޑޭޓުންނަށް ލިބުނު އަދަދަށް ވުރެ ވެސް ބާތިލް ވޯޓު ގިނަ އެވެ.

އެ ކަންބޮޑުވުމާއި އިލެކްޝަންސް ކޮމިޝަނަށް އަމާޒުވި ފާޑުކިޔުންތަކާ އެކު، އިންތިހާބުގެ ދެ ވަނަ ބުރަށް އީސީން ކުރިމަތިލީ އެކަން ބަދަލުކުރުމަށެވެ. އެކަމަކު، ދެވަނަ ބުރުގެ ނަތީޖާ އިން ފެނުނީ ބާތިލް ވޯޓަށް ކުރިއަށް ވުރެ ވެސް އިތުރުވި ތަނެވެ. މިއީ ތާރީހުގައި ވެސް ބާތިލް ވޯޓު އެންމެ ގިނަ އިންތިހާބެވެ.

ރިޔާސީ އިންތިހާބުގެ ފުރަތަމަ ބުރުގައި 4،835 ވޯޓު ބާތިލް ވި އެވެ. ދެ ވަނަ ބުރުގައި 7888 ވޯޓު ވަނީ ބާތިލް ވެފަ އެވެ. މިއީ އިންތިހާބުގައި ވޯޓުލީ މީހުންގެ ތިން ޕަސެންޓު މީހުންނެވެ.

އިންތިހާބަކަށް ފަހު އިންތިހާބަކުން ބާތިލް ވޯޓު އިތުރު މިވަނީ ކީއްވެ ހެއްޔެވެ؟

އިލެކްޝަންސް ކޮމިޝަންގެ ނައިބު ރައީސް، އިސްމާއިލް ހަބީބް ވެސް މިކަމާ ކަންބޮޑުވެ ވަޑައިގަންނަވަ އެވެ. އޭނާ ވިދާޅުވީ ކުރިއަށް އޮތް އިންތިހާބެއްގައި އެ މައްސަލަ ހައްލުކުރައްވަން މަސައްކަތް ކުރައްވާނެ ކަމަށެވެ. ދެން އޮތް އިންތިހާބެއްގައި ރަނގަޅު ކުރާނެ ކަމަށް އީސީން ބުނި ނަމަވެސް، އެ ކޮމިޝަނަށް ވެސް ޖަވާބު ނުދެވޭ ސުވާލަކީ ބާތިލް ވޯޓު މިހާ ބޮޑަށް އިތުރުވާން ޖެހޭ ސަބަބެކެވެ.

ހޭލުންތެރިކުރުވުމުގެ މައްސަލައެއް؟

ބާތިލް ވޯޓުތަކަށް ބަލާއިރު، އެންމެ ގިނަ ވޯޓު ބާތިލް ވެފައި ހުރީ އެއް ފާހަގަ އަށް ވުރެ ގިނަ ފާހަގަ ހުރެގެންނެވެ. އެއީ ޖަހާފައިވާ ހެޔޮ ފާހަގައިގައި މަތިން އިތުރަށް ފަވާފައި ހުރުމުންނާއި ނުވަތަ އިތުރު ތުނޑެއް އިނދެގެންނެވެ.

ވޯޓު ފާހަގަ މިގޮތަށް ޖަހާފައިވާ ވޯޓު ކަރުދާސް ބާތިލް ކުރަނީ އެއީ ވޯޓުގެ ސިއްރުކަން ގެއްލިދާނެ ކަމެއް ކަމުގައި ބަލަ އެވެ. އެ ވޯޓަކީ ސައްހަ ވޯޓެއްތޯ ނުވަތަ ބާތިލް ވޯޓެއްތޯ ކަނޑައެޅުމުގެ ބާރު ދީފައި އޮންނަނީ ވޯޓު ލާ މަރުކަޒުގައި ހުންނަ ވެރިޔާއަށެވެ. އެކަމުގެ ތެރެއަށް އިލެކްޝަންސް ކޮމިޝަނުން ނުވަންނާނެ ކަމަށް އެ ކޮމިޝަނުން ވަނީ ބުނެފަ އެވެ.

މި ކަމުގައި ދެން ދިމާވާ އަނެއް މައްސަލައަކީ އެއް މަރުކަޒުގައި އަމަލު ކުރާ ގޮތަށް އަނެއް މަރުކަޒުގައި އަމަލު ނުކުރުމެވެ. އެއް މަރުކަޒުގައި ގޮޅިން ފާހަގަ ވަކި ވަރަކަށް ވުރެ ބޭރު ވެފައި އަނެއް ކެންޑިޑޭޓުގެ ގޮޅިއަށް ނާރާނަމަ އެ ވޯޓު ބަލައިގަންނައިރު، ބައެއް މަރުކަޒުތަކުގައި ތަފާތެވެ.

ކިރިޔާ ވެސް ގޮޅިން ބޭރު ވެފައި ހުންނަ ނަމަ ބަލަނީ ބާތިލް ވޯޓެއްގެ ގޮތުގަ އެވެ.

މި ކަންބޮޑުވުން އިންތިހާބު އޮބްޒާވްކުރި ބައިނަލްއަގްވާމީ ޖަމިއްޔާތަކުން ވެސް ފާހަގަކޮށްފައިވެ އެވެ. އެކަން އިއްޔެ ވެސް ފެނިގެން ދިޔައިރު، މޮނީޓަރުންނާއި އޮބްޒާވަރުން މަރުކަޒުގެ ވެރިންގެ މައްޗަށް ނުފޫޒު ފޯރުވައިގެން ސައްހަ ވޯޓު ބާތިލް ވޯޓަކަށް ބަދަލުކޮށްފައި ވެސް ވެ އެވެ.

އެކަން ދެ ވަނަ ބުރުގައި ހައްލު ކުރާނެ ކަމުގެ ޔަގީން ކަން ވެސް އީސީން ދީފައިވެ އެވެ. އޮފިޝަލުންނަށް އިތުރު ތަމްރީނު ދީ، ވޯޓު ފާހަގަ ފަވަން ނުޖެހޭ ފަދަ ދެލިހިނގާ ގަލަމަށް ވޯޓު ލާ ގަލަން ބަދަލު ކުރާނެ ކަމަށް އޭރު ބުންޏެވެ.

އިއްޔެގެ ވޯޓު ލުން ކުރިއަށް ދިޔައިރު ފާހަގަ ޖަހަން ފަސޭހަ ކުރުމަށް ކަރުދާސްކޮޅު ބާއްވާ ތަނުގައި ބްރިސިލްބޯޑެއް އޮތް ނަމަވެސް، ގިނަ ފޮށިތައް ކައިރީގައި ހުރި "ދެލި ނުހިނގާ" ބޯލްޕޮއިންޓު ގަލެމެވެ. ބާތިލްވި ގިނަ ވޯޓުގައި ފާހަގަ ޖަހާފައި ހުރީ ވެސް އެފަދަ ގަލަމުންނެވެ.

ޓީމް ބާތިލް އުފަންވުން

ދެ ވަނަ ބުރުގެ ވޯޓަށް ކުޑަތަން ވިއިރު، ކަމުދާ ކެންޑިޑޭޓެއް ނެތް ކަމަށް ބުނާ އަޑުތައް ދިޔައީ ސޯޝަލް މީޑިއާގައި ގަދަވަމުންނެވެ. ސިޔާސީ މީހުންނަށް ގެއްލުނު އިތުބާރާއި ވޭތުވެދިޔަ އަހަރުތަކުގެ ހިތި ތަަޖުރިބާއާ އެކު ގިނަ ދިވެހިން ބޭނުންވީ ސިޔާސީ މީހުންނަށް ނޫނެކޭ ބުނާށެވެ. އެ އަޑުތަކުގެ ތެރެއިން ދެން އުފަންވީ ޓީމްބާތިލް ހަރަކާތެވެ.

އެ ހަރަކާތް ފެށުމުގައި އިސްކޮށް ހަރަކާތްތެރިވި ޒުވާނަކު ބުނީ، ބޭނުންވީ ކަމުދާ އެއްވެސް ކެންޑިޑޭޓެއް ނެތް ކަން ބުނެދޭން ކަމަށެވެ. އެއީ ވެސް އޮތް ހައްގެއް ކަން އަންގައިދިނުމެވެ. ބައެއް ގައުމުތަކުގައި "ނޮން އޮފް ދަ އެބަވް" ނުވަތަ ކަމުދާ ކެންޑިޑޭޓަކު ނެތް ކަމަށް ބުނާ އޮޕްޝަން އޮންނަ ފަދައިން ދިވެހިންނަށް ވެސް އެ ފުރުސަތު ދޭން ޖެހޭ ކަމަށް އޭނާ ގަބޫލުކުރެ އެވެ.

"ބުނެދޭން ބޭނުން ވަނީ އަހަރުމެންނަށް ކަމުދާ މީހަކު ނެތް ކަން. ކުޑަ ނުބައި ބޮޑު ނުބައި އިހުތިޔާރު ކުރަން ބޭނުމެއް ނޫން،" އޭނާ ބުންޏެވެ.

އެ ހަރަކާތަށް ތާއީދު ކުރައްވަމުން، ރިޔާސީ އިންތިހާބުގެ ފުރަތަމަ ބުރުގައި ވާދަކުރެއްވި ފާރިސް މައުމޫން ވިދާޅުވީ، ފާއިތުވި ތިން ހަފްތާގެ ތެރޭގައި މެނިފެސްޓޯތައް ކުޑަދޮރުން ބޭރަށް އެއްލާލައި، ކެންޑިޑޭޓުން ކޮށްފައިވާ ޒިންމާދާރުކަން ކުޑަ ވައުދުތައް ފުއްދުމުގެ ފުރުސަތު ހަނި ކަމަށެވެ.

އޭގެ ބަދަލުގައި ދެ ފަރާތުން ވެސް ފެނިފައި ވަނީ ނެގެޓިވް ކެމްޕޭންތަކާއި ނަފްރަތާއި ފިތުނަ ފެތުރުމުގެ އަމަލުތަކެއް ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވެފައިވެ އެވެ.

"ރަނގަޅު އަދަދަކަށް އިހުތިޖާޖު ވޯޓު ލެވިއްޖެ ނަމަ، އެއީ ދެވޭ ވަރުގަދަ މެސެޖަކަށް ވާނެ،" ފާރިސް ވިދާޅުވެފައިވެ އެވެ.

އެކަމަށް އިލެކްޝަންސް ކޮމިޝަންގެ ރައީސް ފުއާދު ތައުފީގު ވެސް އެއްބަސްވެވަޑައިގަންނަވަ އެވެ. ފުއާދު ވިދާޅުވީ ބާތިލް ވޯޓުތަކުގެ އަދަދުން އިންތިހާބުން ނަތީޖާ އަށް އަސަރު ނުކުރި ނަމަވެސް، އެ އަދަދުން އެންމެންނަށް ރަނގަޅު މެސެޖެއް ދޭ ކަމަށެވެ.

މި ހުރިހާ ކަމެއްގެ ތެރެއިން، މިފަހަރުގެ އިންތިހާބުން ޓީމް ބާތިލް ވަނީ ތިން ޕަސެންޓު ވޯޓު ހޯދައި، އެ މީހުންގެ އަޑު އިއްވައިފަ އެވެ.