Roadha Mihaaru
ފޮޓޯ ސްޓޯރީ: ކަސަބުގެ ކުލަތަކުން ހިދާނާ ޖަރީކުރި ލޯބި

ފޮޓޯ ސްޓޯރީ: ކަސަބުގެ ކުލަތަކުން ހިދާނާ ޖަރީކުރި ލޯބި

09 އެޕްރީލް 2022

ފަޔާޒް މޫސާ ފަޔާޒް މޫސާ
މި މަސައްކަތުގެ ތެރެއަށް ހިދާނާ އަށް ވަދެވުނީ މުނި މާމަގެ މަސައްކަތް ފެނި އުފެދުނު ޝައުގުވެރި ކަމެއްގައި. އާއިލާގައި މާމަ ނޫނީ މިކަމުގެ ތެރޭގައި އުޅުނު މީހެއް ވެސް ނެތް. ދިވެހިންގެ ސަގާފަތާ ގެތިފައި އޮތް ކަސަބު ވިޔުމުގެ ކަވިކަން އޭނާ ދަސްކުރީ މީގެ ފަސް އަހަރު ކުރިން.

މި މަސައްކަތުގެ ތެރެއަށް ހިދާނާ އަށް ވަދެވުނީ މުނި މާމަގެ މަސައްކަތް ފެނި އުފެދުނު ޝައުގުވެރި ކަމެއްގައި. އާއިލާގައި މާމަ ނޫނީ މިކަމުގެ ތެރޭގައި އުޅުނު މީހެއް ވެސް ނެތް. ދިވެހިންގެ ސަގާފަތާ ގެތިފައި އޮތް ކަސަބު ވިޔުމުގެ ކަވިކަން އޭނާ ދަސްކުރީ މީގެ ފަސް އަހަރު ކުރިން.

ހިދާނާ އަށް ކަސަބުގެ މަސައްކަތްތައް މުޅިން ދަސްވީ ގދ. ތިނަދޫގައި އޭގެ ހުނަރު ހުރި މީހެއްގެ އެހީ ހޯދައިގެން. ކުލަތަކުން ބޯވަޅުތައް ނަލަކުރަން ފެށީ އޭގެ ފަހުން.

ހިދާނާ އަށް ކަސަބުގެ މަސައްކަތްތައް މުޅިން ދަސްވީ ގދ. ތިނަދޫގައި އޭގެ ހުނަރު ހުރި މީހެއްގެ އެހީ ހޯދައިގެން. ކުލަތަކުން ބޯވަޅުތައް ނަލަކުރަން ފެށީ އޭގެ ފަހުން.

ކަސަބު ގެތުމަށް ފަރިތަވެ ރަނގަޅަށް ހަމަޖެހިލެވުމުން ހިދާނާ ވަނީ އޭނާ އަދާކުރަމުން ދިޔަ ހިއުމަން ރިސޯސަސްގެ ވަޒީފާ ދޫކޮށްލާފައި. އޭނާގެ ހިތް މުޅިން ދޫވީ އެ މަސައްކަތަށް. އޭގެ ފަހުން ހިދާނާ މުޅި ދިރިއުޅުން ވަނީ ކަސަބުން ޖަރީކޮށްފައި.

ކަސަބު ގެތުމަށް ފަރިތަވެ ރަނގަޅަށް ހަމަޖެހިލެވުމުން ހިދާނާ ވަނީ އޭނާ އަދާކުރަމުން ދިޔަ ހިއުމަން ރިސޯސަސްގެ ވަޒީފާ ދޫކޮށްލާފައި. އޭނާގެ ހިތް މުޅިން ދޫވީ އެ މަސައްކަތަށް. އޭގެ ފަހުން ހިދާނާ މުޅި ދިރިއުޅުން ވަނީ ކަސަބުން ޖަރީކޮށްފައި.

ހުރިހާ ވަގުތެއް ކަސަބަށް ހުސްކޮށްފައިވާ އިރު މާލޭގައި މި މަސައްކަތް ކުރާ މަދު މީހުންގެ ތެރޭގައި އޭނާ ހިމެނޭ. އޭނާ ގަބޫލުކުރާ ގޮތުގައި މިއީ ވަރަށް ފުޅާކޮށް ކުރިއަށް ގެންދެވިދާނެ، ކުރިމަގު އޮތް މަސައްކަތެއް.

ހުރިހާ ވަގުތެއް ކަސަބަށް ހުސްކޮށްފައިވާ އިރު މާލޭގައި މި މަސައްކަތް ކުރާ މަދު މީހުންގެ ތެރޭގައި އޭނާ ހިމެނޭ. އޭނާ ގަބޫލުކުރާ ގޮތުގައި މިއީ ވަރަށް ފުޅާކޮށް ކުރިއަށް ގެންދެވިދާނެ، ކުރިމަގު އޮތް މަސައްކަތެއް.

ކަސަބު ވިޔެގެން ތައްޔާރުކުރި ތަކެތި ފުރަތަމަ އަމާޒުކުރީ ޓޫރިޒަމް ދާއިރާ އަށް. އެކަމަކު އޭނާ އަށް ފަހުން އެނގުނީ ދިވެހިންގެ މާ ބޮޑު ޝައުގުވެރިކަމެއް އެ މަސައްކަތަށް އޮތް ކަން. ކަސަބުން ވިޔެފައި ހުންނަ ތަކެއްޗަށް ދިވެހިންގެ ޑިމާންޑް ވެސް ބޮޑު ކަމަށް އޭނާ ބުނޭ.

ކަސަބު ވިޔެގެން ތައްޔާރުކުރި ތަކެތި ފުރަތަމަ އަމާޒުކުރީ ޓޫރިޒަމް ދާއިރާ އަށް. އެކަމަކު އޭނާ އަށް ފަހުން އެނގުނީ ދިވެހިންގެ މާ ބޮޑު ޝައުގުވެރިކަމެއް އެ މަސައްކަތަށް އޮތް ކަން. ކަސަބުން ވިޔެފައި ހުންނަ ތަކެއްޗަށް ދިވެހިންގެ ޑިމާންޑް ވެސް ބޮޑު ކަމަށް އޭނާ ބުނޭ.

ކަސަބު ލިބާހާއި ކުޝަން ކަވަރާއި އަތުކުރީގައި އަޅާ އެއްޗެހި ހިދާނާ ހަދައިދޭ. މިކަމަށް އުފެދުނު ލޯބި އެހެން މީހުންނާ ހިއްސާކުރުން އުފަލެއް ކަމުގައި ދެކި މިހާރު އަންނަނީ އެހެން މީހުންނަށް ކަސަބު ވިޔަން ދަސްކޮށްދެމުން. ރާއްޖޭގައި 400 އަހަރަށް ވުރެން ދިގު ތާރީހެއް އޮތް މި ފަންނުގައި ހިދާނާ ބޭނުންވަނީ ގިނަ ބައެއްގެ ބައިވެރިވުން.

ކަސަބު ލިބާހާއި ކުޝަން ކަވަރާއި އަތުކުރީގައި އަޅާ އެއްޗެހި ހިދާނާ ހަދައިދޭ. މިކަމަށް އުފެދުނު ލޯބި އެހެން މީހުންނާ ހިއްސާކުރުން އުފަލެއް ކަމުގައި ދެކި މިހާރު އަންނަނީ އެހެން މީހުންނަށް ކަސަބު ވިޔަން ދަސްކޮށްދެމުން. ރާއްޖޭގައި 400 އަހަރަށް ވުރެން ދިގު ތާރީހެއް އޮތް މި ފަންނުގައި ހިދާނާ ބޭނުންވަނީ ގިނަ ބައެއްގެ ބައިވެރިވުން.

އޭނާ މިހާރު އަންނަނީ މި މަސައްކަތް އެކި މީހުންނަށް ދަސްކޮށްދެމުން. މިފަހުން އޭނާ ފެށި ކްލާސްތަކުގައި 31 މީހަކަށް ކަސަބު ވިޔަން ދަސްކޮށްދެމުން އެބަދޭ. އޭގެތެރޭގައި ހާއްސަ އެހީއަށް ބޭނުންވާ މީހުން ހިމެނޭއިރު އެ މީހުން ބައިވެރިކުރަނީ އެއްވެސް އަގެއް ނުނަގައި ހިލޭ.

އޭނާ މިހާރު އަންނަނީ މި މަސައްކަތް އެކި މީހުންނަށް ދަސްކޮށްދެމުން. މިފަހުން އޭނާ ފެށި ކްލާސްތަކުގައި 31 މީހަކަށް ކަސަބު ވިޔަން ދަސްކޮށްދެމުން އެބަދޭ. އޭގެތެރޭގައި ހާއްސަ އެހީއަށް ބޭނުންވާ މީހުން ހިމެނޭއިރު އެ މީހުން ބައިވެރިކުރަނީ އެއްވެސް އަގެއް ނުނަގައި ހިލޭ.

ކަސަބު ވިޔަން ޝައުގުވެރިވާ ފިރިހެނުން ވެސް އޭނާގެ ގާތުން އެ މަސައްކަތް ދަސްކޮށް މިކަމުގެ ތެރެއަށް ނުކުމޭ.  މި ފަންނު ދިވެހިންގެ ތެރެއިން ނެތެމުން ދަނިކޮށް ރިސޯޓުތަކުން މި މަސައްކަތް ކުރާގޮތް ދައްކުވައިދޭން ފުރުސަތު ލިބެމުން ދިއުމަކީ ޒުވާނުން މި މަސައްކަތުގެ ތެރެއަށް ވަންނަން ލިބޭ ހިތްވަރެއް ކަމަށް އޭނާ ދެކޭ.

ކަސަބު ވިޔަން ޝައުގުވެރިވާ ފިރިހެނުން ވެސް އޭނާގެ ގާތުން އެ މަސައްކަތް ދަސްކޮށް މިކަމުގެ ތެރެއަށް ނުކުމޭ. މި ފަންނު ދިވެހިންގެ ތެރެއިން ނެތެމުން ދަނިކޮށް ރިސޯޓުތަކުން މި މަސައްކަތް ކުރާގޮތް ދައްކުވައިދޭން ފުރުސަތު ލިބެމުން ދިއުމަކީ ޒުވާނުން މި މަސައްކަތުގެ ތެރެއަށް ވަންނަން ލިބޭ ހިތްވަރެއް ކަމަށް އޭނާ ދެކޭ.

މި މަސައްކަތުގައި މިހާރު އޭނާއަށް ދިމާވާ އެންމެ ބޮޑު ގޮންޖެހުމަކީ ކަސަބު ވިޔަން ބޭނުންވާ ބައެއް ސާމާނު ރާއްޖެ އިން ލިބެން ނެތުން.

މި މަސައްކަތުގައި މިހާރު އޭނާއަށް ދިމާވާ އެންމެ ބޮޑު ގޮންޖެހުމަކީ ކަސަބު ވިޔަން ބޭނުންވާ ބައެއް ސާމާނު ރާއްޖެ އިން ލިބެން ނެތުން.

ހިދާނާގެ އަޒުމަކީ ދިވެހިވަންތަ މި މަސައްކަތް ވަޅުޖެހުނަނުދިނުން. ކުރިއަށް އޮތް ޖީލުތަކާ ހަމައަށް މިކަން ކުރިއަރުވަން އޭނާއަށް ކުރެވުނު މަސައްކަތެއް ކުރުން. ދަސްކުރަން ބޭނުންވާ އެންމެންނަށް އޭނާގެ ހިތް އޮތީ ހުޅުވިފައި.

ހިދާނާގެ އަޒުމަކީ ދިވެހިވަންތަ މި މަސައްކަތް ވަޅުޖެހުނަނުދިނުން. ކުރިއަށް އޮތް ޖީލުތަކާ ހަމައަށް މިކަން ކުރިއަރުވަން އޭނާއަށް ކުރެވުނު މަސައްކަތެއް ކުރުން. ދަސްކުރަން ބޭނުންވާ އެންމެންނަށް އޭނާގެ ހިތް އޮތީ ހުޅުވިފައި.

މިއީ ހިދާނާގެ މަސައްކަތް. ނެތެމުންދާ މި ފަންނަށް ދަރިވަރުން ޝައުގުވެރިކުރުވަން ސްކޫލްތަކުން ކުރަމުން އަންނަ މަސައްކަތާއި ޔުނިވަސިޓީތަކުގެ އެކި ފޯރަމްތަކުގައި ވާހަކަ ދައްކަން ފުރުސަތު ލިބުމަކީ ހިދާނާ އަށް ލިބޭ ވަރަށް ބޮޑު ހިތްހަމަޖެހުމެއް.

މިއީ ހިދާނާގެ މަސައްކަތް. ނެތެމުންދާ މި ފަންނަށް ދަރިވަރުން ޝައުގުވެރިކުރުވަން ސްކޫލްތަކުން ކުރަމުން އަންނަ މަސައްކަތާއި ޔުނިވަސިޓީތަކުގެ އެކި ފޯރަމްތަކުގައި ވާހަކަ ދައްކަން ފުރުސަތު ލިބުމަކީ ހިދާނާ އަށް ލިބޭ ވަރަށް ބޮޑު ހިތްހަމަޖެހުމެއް.