އިންނަފިނޮޅު ދެބުރިވިއިރު ގަރުނެއްވީ ލޭންޑްމާކް ގެއްލިއްޖެ

ރާއްޖޭގެ އުތުރުގައި ހުންނަ ރީތި ފަޅުރަށްތަކުގެ ތެރެއިން ހއ. އިންނަފިނޮޅުގެ ވާހަކަ މީގެ ދުވަސްކޮޅެއް ކުރިން ދެކެވުނީ ގަދަ ވިއްސާރާގައި އެ ރަށް ދެ ބުރިވުމުންނެވެ. މި ބޮޑު ހާދިސާއަށް އެންމެންގެ ސަމާލުން ލިބުނު އިރު މީހުންނަށް ނޭނގި އޮތް ކަމަކީ އެ ރަށު ފަރަށް މީގެ 100 އަހަރަށް ވުރެ ކުރިން އަރާފައި އޮތް ބިޔަ އާގު ބޯޓުގެ ނިޝާންތައް ވެސް ގަދަ ކޮޅިގަނޑުގެ ރާޅުތަކާ އެކު ގަރުނެއް ފަހުން ގެއްލިގެން ދިޔަ ކަމެވެ.

އެ ރަށަށް ދަތުރުދާ މީހުންނަށާއި އެ ހިސާބު ކަނޑުތަކަށް ނުކުމެ މަސްވެރިކަން ކުރާ މީހުންނަށް "އިންނަފިނޮޅު ބޯޓުގަނޑު" އެއީ ލޭންޑް މާކެކެވެ. އެކަމަކު މިދިޔަ މެއި މަހު ފަހުކޮޅު ކުރި ގަދަ ވިއްސާރާގައި ރާއްޖޭގެ އުތުރުގެ ރަށްތަކަށް ލިބުނު ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކާ އެކު ބޯޓުގަނޑު ވެސް ގެއްލިއްޖެ އެވެ. އެކަމަކު މަސްވެރިން ބުނާ ގޮތުގައި ވިއްސާރައަށް ފަހު ވެސް ބޯޓުގަނޑު ފެންނަން ހުއްޓެވެ. އެކަމަކު ގަދަ ރާޅާ އެކު ބޯޓުގަނޑު ބަލިވެ ފަހުން ބިނދިގެން ވެއްޓުނީ ކަމަށް ބެލެވެ އެވެ.

މެއި މަހުގެ ވިއްސާރާގައި ހއ. ތުރާކުނުން ބައެއް ގިރާލައި އެ ރަށުގެ ލޭންޑްމާކް ބައްތި ވެސް މޫދު ތެރެއަށް ދިޔަ އެވެ. ހޯރަފުށީ އެއާޕޯޓް ސަރަހައްދަށް ރާޅު އަރައި ގެއްލުންވެ ދަތުރުތައް ހުއްޓާލަން ޖެހުނެވެ. އަދި އެހެން ރަށްތަކަށް ވެސް އެކި ވަރުގެ ގެއްލުންތައް ވި އެވެ. އިންނަފިނޮޅު ވެސް އޮތީ ދެބުރިވެ ދެ ރަށެއްގެ ގޮތުގަ އެވެ.

އިންނަފިނޮޅު ބޯޓުގަނޑާ ބެހޭ ގޮތުން މީގެ ކުރިން "މިހާރު" ގައި ލިޔުނު ރިޕޯޓަށް ހޯދި މައުލޫމާތުން އެނގިފައިވާ ގޮތުގައި އެއީ ޖުލައި 19، 1917 ގައި އިންނަފިނޮޅު ފަރަށް އެރި ބޯޓެކެވެ. އެއީ އިނގިރޭސި ވިލާތުގެ ކާގޯ ބޯޓް އެސްއެސް. އޯޝަނޯ އެވެ. ބޯޓު ބަނދެފައި ވަނީ ޓައިޓެނިކް ބަނުމުގެ މަސައްކަތް ފެށުމުގެ ނުވަ އަހަރު ކުރިން 1900 ވަނަ އަހަރު އެވެ. ރަސެލް އެންޑް ކޯ ކުންފުނިން ބަން މި ބޯޓުގެ ދިގުމިނުގައި 112.62 މީޓަރު ހުރެ އެވެ. ފުޅާ މިނުގައި 15.85 މީޓަރު އަދި އުސްމިނުގައި 8.23 މީޓަރު ހުރެ އެވެ. މިއީ އޭރުގެ ނިސްބަތުން ބޮޑު ބޯޓެކެވެ. ބޯޓު ފަރަށް އެރީ މިސްރުން ފުރެއްދެ ލޮނު ހިފައިގެން އިންޑިއާގެ ކަލްކަތާ އަށް ދަތުރުކުރަނިކޮށެވެ.

ބޯޓާ ބެހޭ ގޮތުން ކުރިން ލިޔުނު އިރު އެތަނަށް ފީނައި މުޅި ތަން ރަނގަޅަށް ބަލައިލަން ފުރުސަތު ހުޅަނގު މޫސުން ކަމަށް ވާތީ މި ދުވަސްވަރު އެ ހިސާބަށް ކައިރިއެއް ނުވެވެ އެވެ. މެދުކެނޑުމެއް ނެތި ފަރުމައްޗަށް ޖަހަމުންދާ ރާޅުތަކާ ހެދި އެތަން ބަލަން ޖެހުނީ ޑްރޯން ފޮނުވައިގެންނެވެ. ޑްރޯން ފޮޓޯތަކުން ފެންނަ ގޮތުގައި އެއް ގަރުނު ވަންދެން ފަރުމަތީ ފެންނަން ހުރި ބައިތައް މިހާރު އޮތީ ފަރުމައްޗަށް ވެއްޓިފަ އެވެ. އިހަކަށް ދުވަހާ ޖެހެންދެން ވެސް ބޯޓުގެ ސްޓީމް އިންޖީނުގެ ތިން ޕިސްޓަން ފަރުމަތީ ހުރެ އެވެ. ދަބަރު ޖަހާފައި ހުއްޓަސް އޭގެ މައްޗަށް އެއްފަހަރާ އެތައް ބަޔަކަށް އަރައިގެން އުޅެވޭހާ ވަރުގަދަ އެވެ.

ފަރުމަތީ ފެނުން މައްޗަށް ފެންނަ ގޮތަށް ގަރުނެއް ވަންދެން ހުރި ބައިތައް ޑްރޯން ފޮޓޯތަކުން ވެސް ފެންނަނީ ރާޅު ޖަހާ ދަމާލާ ވަގުތު އެވެ. ފޮޓޯތަކުން ފެންނަ ގޮތުގައި އެ ހުރި ދިމާލަށް "ބޯޓުގަނޑު" އޮތީ ވެއްޓިފަ އެވެ. އެ ހިސާބުގެ މޫދު އަޑީގައި ބޯޓުގެ އެކި ބައިތައް ހުރި ތަން ވެސް ފެނެ އެވެ.

ބޯޓުގެ ބުރަފައްޗާއި ދުންހޮޅި އާއި އެކި ބައިތައް، ފަރުމައްޗަށް ފީނައިގެން ފެނެ އެވެ.

މި ހާއްސަ ލޭންޑްމާކް ގެއްލިގެން ދިޔައިރު ހަމަ އެ ފަރުމައްޗަށް މީގެ ދެތިން އަހަރު ކުރިން އަރާފައި އޮތް ބާޖެއް ވެސް އެބަ އޮތެވެ. ހަވާލުވާނެ ބަޔަކު ނެތި އެ ބާޖު ދޫކޮށްލާފައި އޮތީ އެވެ. "އިންނަފިނޮޅު ބޯޓުގަނޑު" ގެ ތާރީހާ އެ ބާޖާ އެއްވެސް ގުޅުމެއް ނެތަސް ޒަމާންތަކެއް ފަހުން މި ދެ ހާދިސާ އޮޅުން ވެސް އެކަށީގެންވެ އެވެ.