މާލެ ސަރަހައްދުގެ ކުނި "ފަރުބަދަ"، މާ އުސް!

މާލެ އާއި ކައިރި ރިސޯޓުތަކުން އުކާލާ ކުނީގެ މިންވަރު އަންދާޒާކޮށްލެވޭ ހެއްޔެވެ؟

ވޭސްޓް މެނޭޖްމެންޓް ކޮމްޕެނީ (ވެމްކޯ)އިން މިވަނީ ވަރަށް ފަސޭހައިން އެކަން ވަޒަންކޮށްލެވޭނެ ގޮތް ހަދާފަ އެވެ. ވެމްކޯއިން ސޯޝަލް މީޑިއާއަށް ދޫކޮށްލި ފޮޓޯއަކުން ފެންނަ ގޮތުގައި ތިލަފުއްޓަށް އުކާލަން ގެންގޮސްފައިވާ ކުނިތައް އެއް ފުންޏަކަށް ޖަހައިފި ނަމަ މާލޭގައި ހުރި އެންމެ އުސް އިމާރާތް ކަމަށްވާ، ދަރުމަވަންތަ ހޮސްޕިޓަލަށް ވުރެ ހަތް ގުނަ އުސް ވާނެ އެވެ. ދަރުމަވަންތަ ހޮސްޕިޓަލުގައި ހުންނަނީ 300 ފޫޓެވެ. ތިލަފުށީގައި ހުރި ކުނިތައް ފުންޏަކަށް ޖަހައިފި ނަމަ، އުސްމިން 2،100 ފޫޓަށް އަރާނެ ކަމަށް ލަފާކުރެ ވެ.

ކޮމްޕިއުޓަރުން ހަދާފައިވާ މި ފޮޓޯއިން ފެންނަ ކުނީގެ ފަރުބަދަ އެހާ ވެސް ބިޔަ އެވެ.

"މިއީ ހަމަ ކުނީގެ ފަރުބަދައެއް. ކޮންމެ ދުވަހަކު ވެސް ނުކަތާ ވަރަށް ކުނި އުފެދެމުން އެބަ ދޭ،" ވެމްކޯގެ މާކެޓިން އަދި ބިޒްނަސް ޑިވެލޮޕްމެންޓްގެ ޖެނެރަލް މެނޭޖަރު އިސްމާއިލް އުބައިދު ވިދާޅުވި އެވެ.

އޭނާ ވިދާޅުވި ގޮތުގައި ދަރުމަވަންތަ ހޮސްޕިޓަލާ އަޅާބަލާފައި އެ ފަދަ ފޮޓޯއެއް ތައްޔާރުކުރީ މާލެ ސަރަހައްދުން ތިލަފުއްޓަށް އުކާލަން ގެންދާ ކުނީގެ ނިސްބަތް އަންދާޒާކޮށްލުމަށެވެ. ދަރުމަވަންތަ ހޮސްޕިޓަލް އުސްވެގެން ވާހަކަ ދައްކާ ނަމަ، އަހަރުމެން އުކާލާ ކުނީގެ މިންވަރު އަންގައިދިނުމަށެވެ.

ކޮންމެ ގެއަކުން ދެތިން ކޮތަޅު ކުނި!

ތިލަފުށީގައި ހުރި ކުނީގެ މިންވަރު މިހާރު އަންދާޒާ ކޮށްލެވިއްޖެ އެވެ. ދެން އަމިއްލަ ގެއިން ކޮންމެ ދުވަހަކު ނެރޭ ކުނީގެ މިންވަރު ބަލައިލާށެވެ.

އުބައިދު ވިދާޅުވި ގޮތުގައި މާލޭގައި ކޮންމެ ގެއަކުން، ކޮންމެ ދުވަހަކު ވެސް ދެތިން ކޮތަޅު ކުނި އުކާލަ އެވެ. މާލެ ފަދަ ބޮޑެތި ރަށްރަށުން ބޮލަކަށް 3.2 ކިލޯގެ ކުނި އުކާލާ އިރު ރަށްރަށުގައި އެ ނިސްބަތް އުޅެނީ 1.1 ކިލޯގަ އެވެ. ވެމްކޯ އިން މި ހިސާބު ޖަހާފައިވަނީ ކޮންމެ ދުވަހަކު ގެތަކުން އުކާލާ ކުނީގެ މިންވަރަށް ބަލައިގެންނެވެ.

މިއީ ރާއްޖެ ފަދަ ގައުމަކަށް ބަލާއިރު ވަރަށް ގިނަ މިންވަރެކެވެ.

އުބައިދު ވިދާޅުވީ އެހާ ގިނައިން ކުނި އުފެދެނީ، ރާއްޖޭގައި ތަކެތި އިމްޕޯޓް ކުރާ މިންވަރު މަތިވުމުން ކަމަށެވެ. އެކަމަކު އިމްޕޯޓު ކުރާ މިންވަރު ވެސް ވަކި މިންގަނޑެއްގައި ބެހެއްޓިއްޖެ ނަމަ، އެ އަދަދު އެހާ ގިނަ ނުވާނެ ކަމަށް ވިދާޅުވި އެވެ.

ގެތަކުން ބޭރު ކުރާ ކުންޏަށް ބަލާއިރު އެންމެ ގިނައީ އޯގަނިކް ވޭސްޓް ނުވަތަ ކާއެއްޗެއްސެވެ. އެކަމަކު ވޮލިއުމަށް ބަލާ ނަމަ، އެންމެ ގިނައީ ޕްލާސްޓިކެވެ. މިއީ ކުނި ނައްތާލުމުގައި ވަރަށް ބޮޑު ގޮންޖެހުމެއްކަން ވެމްކޯއިން ފާހަގަކުރެ އެވެ. ނަމަވެސް ޕްލާސްޓިކް އެންދުން ހުއްޓާލަން އެ ކުންފުނިން މިހާރު އަންނަނީ މަސައްކަތް ކުރަމުންނެވެ.

"މިހާރު"އަށް ކުރިން ދިން އިންޓަވިއުއެއްގައި ވެމްކޯގެ މެނޭޖިން ޑިރެކްޓަރު އާދަމް މުހައްމަދު ވިދާޅުވީ ޕްލާސްޓިކް އެންދުމަކީ ނުރައްކާތެރި ވިހަ ގޭސްތައް ޖައްވަށް ދާ ކަމެއް ކަމަށެވެ. އެކަމަކު މިދިޔަ 20 އަހަރުގެ ތެރޭގައި ވެސް ޕްލާސްޓިކް އެންދުން ރާއްޖޭގައި އޮތް ކަމަށާއި މިހާރު ވެމްކޯގެ އަމާޒަކީ މި އަހަރުގެ ތެރޭގައި، ޕްލާސްޓިކް އެންދުން އެއްކޮށް ހުއްޓާލުން ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

އާދަމް ވިދާޅުވީ ޕްލާސްޓިކަކީ ރީސައިކަލް ވެސް ކުރެވޭ އެއްޗެކެވެ. އެހެންވެ، ނައްތާލުމުގެ ބަދަލުގައި ޕްލާސްޓިކް ބޭނުން ކުރެވޭނެ ގޮތްތައް ދެނެގަނެ އެކަމަށް ބޭނުންވާ ޓެކްނިކަލް ސަޕޯޓް ހޯދުމަށްޓަކައި ބޭރުގެ ފަރާތްތަކާ އެކު މިހާރު މަޝްވަރާ ކުރަމުން އަންނަ ކަމަށެވެ.

ކުނި ނައްތާލުމަށް ފައިދާކުރަނިވި ގޮތްތަކެއް

ވެމްކޯއިން ބުނިގޮތުގައި ތިލަފުށީގައި ހުރި ކުނީގެ "ފަރުބަދަ" އަންދައިގެން ދެން ތިރިއެއް ނުކުރެވޭނެ އެވެ. އެއީ ވަރަށް ޚަރަދު ވެސް ބޮޑު ކަމެކެވެ. އޭގެ ބަދަލުގައި ދެން އޮތް ގޮތަކީ ތިމާވެއްޓަށް އެއްވެސް ވަރަކަށް އަސަރު ނުކުރާ ގޮތަށް، ކުނިތައް "ކެޕް"ކޮށްލުމެވެ. އެއީ މަތިންނާއި ތިރިންނާއި ވަށައިގެން، ޕްލާސްޓިކް ފިލްމަކުން ކުނިތައް ބަންދުކޮށްލުމެވެ. އޭގެ ސަބަބުން ކުނީގެ ސަބަބުން އެއްވެސް އަސަރެއް ބޭރަށްކޮށް، އަލިފާން ރޯވުން ފަދަ ކަމެއް ނުވާނެ އެވެ.

ތިލަފުށީގައި މެޝިނުގެ އެހީގައި ކުނި އަންދައި އެއިން ކަރަންޓު އުފެއްދޭ އިންސިނެރޭޓާ ގާއިމު ކުރުމުގެ މަސައްކަތް ކުރަމުން އަންނައިރު 2023 ވަނަ އަހަރު އެ މެޝިން ބޭނުން ކުރަން ފެށޭނެ އެވެ. އޭރުން ރައްކާކޮށްފައި ހުރި ކުނިތައް ވެސް އޭގެ އެހީގައި ނައްތާލެވޭނެ އެވެ.

މެޝިންތައް ބެހެއްޓުމަށް ތިލަފުށިން 15 ހެކްޓަރުގެ ބިން މިހާރު ވަނީ ހިއްކާ ނިމިފަ އެވެ.

އޭޝިއަން ޑިވެލޮޕްމަންޓް ބޭންކް (އޭޑީބީ) އިން ރާއްޖެ އަށް ދިން 168 މިލިއަން ޑޮލަރުގެ އެހީއާ އެކު ކުރިއަށްދާ މަޝްރޫއުގެ ދަށުން ތިލަފުށީގައި ގާއިމްކުރާ އިންސިނެރޭޓާއަކީ ދުވާލަކު 450 ޓަނުގެ ކުނި އެންދޭވަރުގެ ސިސްޓަމެކެވެ.

އިންސިނެރޭޓް ނުކުރެވޭ ކުނި މެނޭޖް ކުރާނެ ރީސައިކަލް ސެންޓަރެއް ވެސް ތިލަފުށީގައި ހެދުމަށް ވަނީ ނިންމާފަ އެވެ.

ވެމްކޯއިން ބުނީ ކުނިން ބަޔޯފިއުލް ވެސް ހެދިދާނެ ކަމަށާއި އެއީ ރާއްޖޭގައި ކުރެވިދާނެ ކަމެއްތޯ ބަލަން މިހާރު ޓެސްޓުތައް ހަދަމުން އަންނަ ކަމަށެވެ. އަދި އެކަން ކުރެވިއްޖެ ނަމަ، ވެމްކޯގެ އޮޕަރޭޝަންތަކަށް ބޭނުން ކުރާ ވެހިކަލްތަކަށް ވާވަރަށް ތެޔޮ އުފެއްދޭނެ ކަމަށް އެ ކުންފުނިން ލަފާކުރެ އެވެ.

ކުރީގައި މީހުންގެ އެންމެ ބޮޑު ކަންބޮޑުވުމަކަށް ވެފައި އޮތީ ތިލަފުށީގައި އަންދާ ކުނިން އަރާ ދުމެވެ. ނަމަވެސް އެ ރަށުގައި މިހާރު ކުނި އެންދުން ހުއްޓާލާފައިވާއިރު، ދެން އިންތިޒާރު ކުރެވެނީ ފައިދާ ކުރަނިވި ގޮތެއްގައި ކުނި ނައްތާލެވޭނެ ދުވަހަކަށެވެ. އެކަމަކު ވެމްކޯގެ އެދުމަކީ އުކާލާ ކުނީގެ މިންވަރު އަދިވެސް މަދު ކުރުމެވެ. ކުނީގެ "ފަރުބަދަ" ކަނޑާލެވޭނީ ވެސް އޭރުންނެވެ.