އެކްސިޑެންޓެއްގައި މީހަކު މަރުވިއްޔާ ނޫނީ ފިޔަވަޅެއް ނޭޅެނީތަ؟!

ރާއްޖޭގައި ހިނގި މަގުމަތީގެ އެކްސިޑެންޓްތަކުގައި އެތައް ބައެއްގެ ފުރާނަ ގެއްލި އަދި އެތައް ބަޔަކަށް ދާއިމީ ނުކުޅެދުންތެރި ކަމަކާ ކުރިމަތިވެއްޖެ އެވެ. އަނެއް ބަޔަކަށް ބޮޑު އަނިޔާއެއް ނުލިބި ސަލާމަތް ވަނީ ހަމަ ކިރިޔާ އެވެ. ދުއްވާ މީހުންގެ އިތުރުން ހިނގާ މީހުންނަކަށް ވެސް މިހާރު މަގުމަތީގައި ރައްކާތެރިކަމެއް ނެތެވެ.

މާލޭގެ އެންމެ ބާރު ބޮޑު މަޖީދީ މަގުގައި ވެހިކަލްތައް އެ ދުއްވަނީ މަތިންދާބޯޓު ދުއްވާ ހެންނެވެ. އެ އިން ވެހިކަލެއް ދުއްވާފައި ދާ ވަގުތު ދެން ތިބި އެންމެން އެ މީހެއްގެ ސަލާމަތް ހޯދަންވީ އެވެ. ވެހިކަލްތަކުގެ އަޑުގަދަކޮށްގެން އެ ދުއްވާ ދުއްވުންތަކާ ހެދި އެތައް ބަޔަކު ރޭގަނޑުގެ ނިދިން މަހްރޫމްވެއްޖެ އެވެ.

ޕާކިން ޖޫރިމަނާ ކުރެވޭ، ނުރައްކާތެރިކޮށް ދުއްވާ މީހުންނަށް ފިޔަވަޅެއް ނޭޅޭ!

އެކަމަކު ޕާކިން ސްޓިކާ ޖެހުމާއި އަހަރީ ފީ އާއި ރޯޑް ވާދިނަސްގެ ހަމަތޯ ބަލަން މަގުތަކަށް ފުލުހުން ނުކުމެ އެ ކުރާ ބުރަ މަސައްކަތާ ގާތަށް ވެސް މިފަދަ ކަންކަމުގެ ފިޔަވަޅު އެޅޭ ތަނެއް ނުފެނެ އެވެ. ބޮޑު އެކްސިޑެންޓެއްގައި މީހަކު މަރުވެ ނުވަތަ ބޮޑު އަނިޔާއެއް ނުލިބެނީސް މީހަކު ހައްޔަރެއް ކުރެވޭ ކަމަކަށް ނުވެ އެވެ. އެހެން ގޮތަކަށް ބުނާ ނަމަ ބޮޑު އަނިޔާއެއް ނުވާ ނަމަ ކިތަންމެ ނުރައްކާތެރިކޮށް ދުއްވުން ވެސް ހުއްދައޭ ހީވާ ކަހަލަ އެވެ.

ދާދި ފަހުން މާލޭގައި ހިނގާފައި ދިޔަ މީހެއްގެ ގައިގައި ސައިކަލުން ޖެހި އޭނާ އަށް ބޮޑެތި އަނިޔާތަކެއް ލިބުމުން ވެސް، ސައިކަލު ދުއްވި މީހާ ހައްޔަރު ކުރެވުނީ އާންމުންގެ ފާޑުކިޔުން އަމާޒުވާން ފެށުމުންނެވެ. މި ނޫނަސް އެތައް މައްސަލައެއް މިގޮތަށް އެބަހުއްޓެވެ.

އަނެއްކޮޅުން، އެއްގަމު އުޅަނދު ދުއްވުމުގެ ލައިސަންސަކީ މިހާރު ބޮޑު ވިޔަފާރިއެކެވެ. ބައިސިކަލެއް ދުއްވަން ނޭނގޭ މީހާ ވެސް ސައިކަލާއި ކާރުގެ އިތުރުން ފޯކްލިފްޓް ދުއްވުމުގެ ލައިސަންސް އެބަ ގެންގުޅެ އެވެ. މިއީ އެންމެން ދަންނަ ބޮޑު ސިއްރެކެވެ. އަތޮޅު ތެރޭގެ ބައެއް ރަށްރަށުގައި ލައިސަންސަކީ ސްޓިކާއެއްހެން ރަށު ތެރޭގައި ބަހާ އެއްޗެކެވެ. ލައިސަންސް ދިނުމާ ބެހޭ ހަރުކަށި ގަވާއިދުތަކެއް ލިޔެފައި އޮތަސް، އެ މިންގަނޑުތައް ފުރިހަމަވޭތޯ ބަލާނެ ނިޒާމެއް ނެތެވެ.

އެޅޭނެ ފިޔަވަޅުތައް ބައިވަރު، އެކަމަކު ނަތީޖާއެއް ނެތް!

އެއްގަމު ދަތުރުފަތުރުގެ ގާނޫނު އޮންނަ ގޮތުން ނުރައްކާތެރިކޮށް ދުއްވާ މީހުންނަށް ޖިނާއީ ދައުވާ ކުރުމުގެ އިތުރުން އެ މީހަކު ދުއްވި އުޅަނދެއް ގިނަވެގެން 30 ދުވަހަށް ހިފެހެއްޓުމުގެ ބާރު ފުލުހުންނަށް އެބައޮތެވެ. ލައިސަންސް ނެތް މީހެއްގެ އަތަށް އުޅަނދެއް ދީފި ނަމަ އުޅަނދުގެ ވެރިފަރާތް ވެސް ޖޫރިމަނާ ކުރެވެ އެވެ.

ނުރައްކާތެރިކޮށް ދުއްވުމާއި އެކްސިޑެންޓްތަކުގައި މީހުންނަށް ލިބޭ އަނިޔާތަކަކީ ގާނޫނުލްއުގޫބާތުގެ ދަށުން ވެސް އަދަބު ކަނޑައެޅޭ ޖިނާއީ ކުށެކެވެ. އެކަމަކު، އެކްސިޑެންޓެއްގައި މީހަކު މަރުވެގެން ނުވަތަ ބޮޑު އަނިޔާއެއް ލިބިގެން ނޫން ގޮތަކަށް ޖިނާއީ ދަައުވާއެއް ފަހުގެ ތާރީހެއްގައި ކޮށްފައެއް ނެތެވެ. ދައުވާކުރާ މައްސަލަތައް ނިންމަން އެތައް އަހަރެއް ނަގަ އެވެ. މާލޭގައި 2012 ވަނަ އަހަރު ހިނގި އެކްސިޑެންޓެއްގައި މީހަކު މަރުވި މައްސަލަ ނިމުނީ އޭގެ 10 އަހަރު ފަހުން މިދިޔަ އަހަރު އެވެ.

ނަމަވެސް ފުލުހުންގެ އިސް ބޭފުޅަކު ވިދާޅުވި ގޮތުގައި މީހެއްގެ ފުރާނަ އަށް ނުވަތަ މުދަލެއް ގެއްލުމެއް ނުލިބުނަސް، ނުރައްކާތެރިކޮށް ދުއްވާ މީހުންނާ މެދު ފުލުހުން ފިޔަވަޅު އަޅަ އެވެ. އެފަދަ ބައެއް މީހުންގެ ވެހިކަލްތައް ފުލުހުންގެ ބެލުމުގެ ދަށަށް ވެސް ގެންގޮސްފައިވާ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

"ނުރައްކާތެރިކޮށް ދުއްވާފައި ގޮސް އެހެން ތަންތަނުގައި ސައިކަލު ޕާކް ކޮށްފައި ހުއްޓާ ވެސް އަޅުގަނޑުމެން ހުންނާނެ ޓޯ ކޮށްފައި. މިސާލަކަށް ހުޅުމާލޭގައި ނުރައްކާތެރިކޮށް ދުއްވާފައި އައިސް މާލޭގެ ތަންތަނުގައި ޕާކް ކޮށްފައި ހުއްޓާ ވެސް ޓޯކޮށްފައި ހުންނާނެ ބައެއް އުޅަނދުތައް،" އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

ފުލުހުންގެ އިސް އޮފިޝަލް ވިދާޅުވި ގޮތުގައި ކުދިކުދި އެކްސިޑެންޓްތަކުގައި ދެ ފަރާތުން ވާހަކަ ދައްކައިގެން މައްސަލަ ހައްލު ކުރުމުގެ ފުރުސަތު ދިނަސް، ބޮޑެތި އެކްސިޑެންޓްތަކުގައި ޖިނާއީ ދައުވާކުރަން މިހާރު ވެސް ފޮނުވަމުން ދެ އެވެ.

"ނުރައްކާތެރިކޮށް ދުއްވާފައިވާ ކަމަށް ފާހަގަވާ ނަމަ ދައުވާކުރުމަށްޓަކައި ފޮނުވަން،" އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

އުޅަނދުތައް ނުހިފަހައްޓަނީ ކީއްވެ؟

އޭނާ ވެސް ވިދާޅުވި ގޮތުގައި ނުރައްކާތެރިކޮށް ދުއްވަނީ އާންމުކޮށް އެއް ބައެކެވެ. އެކަމަކު ވިދާޅުވި ގޮތުގައި ވެހިކަލްތައް އެފަދަ މީހުންގެ ވެހިކަލްތައް ހިފެހެއްޓުމަށް ފަހު ފުލުހުންގެ ބެލުމުގެ ދަށުގައި ދިގު މުއްދަތަށް ބެހެއްޓުމަށް ގާނޫނީ ގޮތުން ހުރަސްތަކެއް އެބަހުއްޓެވެ.

"ނުރައްކާތެރިކޮށް ދުއްވާ ގިނަ މީހުންނަކީ އެކަން ތަކުރާރުކޮށް ކުރާ މީހުން. އެފަދަ މީހުންގެ ވެހިކަލްތައް މިހާރު އެބަ ދޫކޮށްލަން ޖެހޭ ދެ ދުވަސް ނުވަތަ ބައެއް ފަހަރު 72 ގަޑިއިރުވީމާ. އެއީ ގާނޫނުގައި ބުނާ މުއްދަތު ހަމަވީމަ ދޫކޮށްލަން ޖެހެނީ،" އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

ޕްރޮސެކިއުޓާ ޖެނެރަލް ހުސައިން ޝަމީމް ވިދާޅުވެފައިވާ ގޮތުގައި އެ އޮފީހުގެ ސިޔާސަތު އޮތީ އެކްސިޑެންޓް މައްސަލަތަކުގައި ދައުވާ ކުރުމަށެވެ. އެފަދަ ބައެއް މައްސަލަތައް މިހާރު ވެސް ކޯޓުތަކުގައި ހިނގަމުން ދާއިރު، އަނެއް ބައި މައްސަލަތައް ސާބިތުވާ ކަމަށް ނިމިފައިވާ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

"އެކްސިޑެންޓްވުމަކީ ޖިނާއީ ކުށެއް ކަމަށް ބެލުމަކީ ރާއްޖޭގެ ކޯޓުތަކުން ވެސް ބަލައިގެންފައި އޮތް ކަމެއް،" ޝަމީމް އޭނާގެ ބްލޮގްގައި ކުރިން ލިޔުއްވާފައިވެ އެވެ.

އޭނާ ވިދާޅުވެފައިވާ ގޮތުގައި ލައިސަންސް ނެތުމަކީ އެކްސިޑެންޓް މައްސަލަތަކުގައި ކުށް ސާބިތު ކުރަން ބޭނުން ކުރެވޭނެ ކަމެކެވެ.

މަގުމައްޗަށް ނުނިކުމެ އަދި ތަންތަނަށް ނުގޮސް، އާންމުން ގޭ ބަންދުވެގެން ތިބެންޖެހޭ ހިސާބަށް މަގުމަތީގެ ރައްކާތެރިކަން ގެއްލިއްޖެ އެވެ. ކޮންމެ އަހަރަކު އެތައް އެކްސިޑެންޓެއް ހިނގަމުންދާއިރު ވެސް، ފިޔަވަޅަކަށް ވާ ފިޔަވަޅެއް އެޅެނީ މަދު ފަހަރެއްގަ އެވެ. މިއީ އަވަހަށް ހައްލު ހޯދަންޖެހޭ ބޮޑު މައްސަލަ އެކެވެ.