ދެ ކޮމިޝަން ތަހުގީގީ އިދާރާއަކަށް ހަދައި ބާރުތައް ދެނީ

ކޮރަޕްޝަންގެ މައްސަލަތަކާއި ގޮތް ނޭނގޭ މަރުތަކުގެ ހަގީގަތް ހޯދުމަށް ރައީސް އިބްރާހިމް މުހައްމަދު ސޯލިހް އުފެއްދެވި ދެ ކޮމިޝަން، ތަހުގީގީ ދެ އިދާރާއަކަށް ހަދައި ބޮޑެތި ބާރުތަކެއް ދިނުމަށް ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ އަލިފުށީ ދާއިރާގެ މެމްބަރު މުހައްމަދު ރަޝީދު ހުސައިން މިއަދު ބިލެއް ހުށަހަޅުއްވައިފި އެވެ.

"ދައުލަތުގެ ފައިސާ އާއި މުދަލަށް ހިޔާނާތްތެރިވުމުގެ މައްސަލަތަކާއި ގޮތް ނޭނގޭ މަރުގެ މައްސަލަތައް ބެލުމުގެ ބިލްގެ" ފުރަތަމަ ކިއުން އިއްވައި ބަހުސްގެ މަރުހަލާ ވަނީ ފަށައިފަ އެވެ. މަޖިލީހަށް ބިލް ހުށަހެޅި އިރު، ކޮރަޕްޝަންގެ މައްސަލަތައް ބެލުމަށް ވަކި ކޮމިޝަނަކާއި މަރުތަކުގެ ހަގީގަތް ހޯދަން ރައީސް އިބްރާހިމް މުހައްމަދު ސޯލިހް ވަނީ ކޮމިޓީއެއް އުފައްދަވައި، މެމްބަރުން ވެސް އައްޔަން ކުރައްވައިފަ އެވެ.

ބިލްގެ މަގްސަދުތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނެނީ ތަހުގީގުނުކޮށް، ދޫކޮށްލާފައި ހުރި އަދި އެކަށީގެންވާ މިންވަރަށް ތަހުގީގުނުކޮށް ދޫކޮށްލާފައިވާ މަރުގެ މައްސަލަތަކާއި ގެއްލިފައިވާ މީހުންގެ މައްސަލަތައް ދެނެގަނެ، އެ މައްސަލަތައް އަލުން ތަހުގީގުކޮށް އެ ކަންކަމުގެ ހަގީގަތް ހޯދައި، ޒިންމާވާން ޖެހޭ މީހުން ޖަވާބުދާރީ ކުރުވުމެވެ.

މީގެ އިތުރުން ދައުލަތުގެ މުދަލާއި ފައިސާ އަށް ހިޔާނާތްތެރިވެފައިވާ މައްސަލަތައް ފާހަގަކޮށް، އެކި ފަރާތްތަކުގެ އިހުމާލާއި ފަރުވާ ކުޑަކުރުމުގެ ސަބަބުން ދައުލަތަށް ގެއްލިފައިވާ މުދަލާއި ފައިސާގެ މައްސަލަތައް ބަލައި ދައުލަތުން ގެއްލިފައިވާ ފައިސާ އަނބުރާ ހޯދުމަށް ހަޅަން ޖެހޭ ފިޔަވަޅުތައް އެޅުމެވެ.

ބިލްގައިވާ ގޮތުން، އިޖުރާއާތުތައް ހިނގާނީ ޖެނުއަރީ 1، 2012 އިން ނޮވެމްބަރު 17، 2018ގެ ނިޔަލަށެވެ.

އަލަށް އެކުލަވައިލި ދެ ކޮމިޝަނަކީ އަމިއްލަ ނަމުގައި ދައުވާ ކުރުމާއި ދައުވާ ލިބިގަތުމުގެ ބާރު ލިބިގެންވާ ޖިނާއީ ކުށް ތަހުގީގު ކުރުމުގެ ބާރު ލިބިފައިވާ ތަހުގީގީ އިދާރާއެއް ކަމަށް ބިލްގައިވެ އެވެ.

ދެ ކޮމިޝަނަށް ލިބިގެންވާ ބޮޑެތި ބައެއް ބާރުތައް:

- ތަހުގީގުކުރާ މައްސަލަތަކަށް ފުލުހުންގެ އެހީ ހޯދުން.

- ތަހުގީގުތަކަށް އެހީތެރިވުމަށް ބޭރުގެ އިންވެސްޓިގޭޓަރުންގެ ރައުޔު ހޯދުން.

- ބަލައި ފާސް ކުރުމުގައި ފުލުހުންގެ އެހީ ހޯދޭނެ، ކޯޓު އަމުރަށް ވެސް އެދެވޭނެ.

- ތަހުގީގަށް ފެންނަ ހެކިތަކާއި މައްސަލައާ ގުޅޭ ތަކެތި ހިފެހެއްޓޭނެ.

- ތަހުގީގުތަކަށް މީހުން ހާޒިރުކޮށް، ހެކި ބަސް ނެގުން.

ދެ ކޮމިޝަނުން ހިންގާ ތަހުގީގުތަކަށް ހުރަސް އެޅޭ ފަދަ ގޮތަކަށް މައްސަލައިގައި ތުހުމަތު ކުރެވޭ ނުވަތަ އެ ނޫން ވެސް މީހަކު ކުރާ ކޮންމެ އަމަލަކީ އަދުލު އިންސާފަށް ހުރަސް އެޅުމުގެ އަމަލެއް ކަމަށާއި އެފަދަ މައްސަލަތައް ތަހުގީގު ކުރުމަށް ފުލުހުންނަށް އެންގުމުގެ ބާރު ކޮމިޝަންތަކަށް ލިބިގެންވާ ކަމަށް ބިލްގައިވެ އެވެ.

ބިލްގައިވާ ގޮތުން ޕްރޮސެކިއުޓާ ޖެނެރަލް އޮފީހަށް ދައުވާ ކުރަން ފޮނުވާ މައްސަލަތަކުގައި ކަމާ ބެހޭ ކޯޓުތަކުގައި މައްސަލައާ ގުޅިގެން ދައުވާ އުފުލުމާއި އެ މައްސަލަތަކުގައި މަސައްކަތް ކުރުމަށް ސީދާ ޕްރޮސެކިއުޓާ ޖެނެރަލްގެ އަމުރުތަކާއި އިރުޝާދާއެކު މަސައްކަތް ކުރުމަށް އެސިސްޓަންޓް ޕްރޮސެކިއުޓާ ޖެނެރަލްގެ ދަށުން ހާއްސަ ޑިޕާޓްމަންޓެއް ޕްރޮސެކިއުޓާ ޖެނެރަލް އެކުލަވައިލަން ވާނެ އެވެ.

ބިލުގައި ބުނާ ގޮތުގައި، ކޮމިޝަނުން ތަހުގީގުކޮށް، ފޮނުވާ މައްސަލައެއް ޕްރޮސެކިއުޓާ ޖެނެރަލް އޮފީހަށް ލިބޭތާ 15 ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ދައުވާ ކުރުމާ މެދު ގޮތެއް ނިންމަން ޖެހެ އެވެ. އަދި ދައުވާ ކުރަން ފޮނުވައިފި ނަމަ، ގިނަވެގެން ދެ މަސް ދުވަހުގެ ތެރޭގައި އެ މައްސަލައިގެ ޝަރީއަތް ނިންމަން ވާނެ އެވެ.

ރައީސް އުފެއްދެވި މަރުގެ މައްސަލަތަކާ ގުޅޭ ކޮމިޝަންގައި ހިމެނޭ މެމްބަރުންނަކީ ގާނޫނީ ވަކީލު ހުސްނުއް ސުއޫދާއި އަބްދުﷲ މުނާޒާއި އާދަމް އިބްރާހީމާއި ގާނޫނީ ވަކީލު ފަރީޝާ އަބްދުﷲ އާއި ކުރީގެ ނޫސްވެރިޔާ މިސްބާހް އައްބާސް އެވެ.

ކޮރަޕްޝަންގެ މައްސަލަތައް ތަހުގީގުކޮށް، ދައުލަތުން ގެއްލިފައިވާ ފައިސާ ހޯދަން އުފެއްދެވި ޕްރެޒިޑެންޝަލް ކޮމިޝަން އޮން ކޮރަޕްޝަން އެންޑް އެސެޓް ރިކަވަރީގައި ތިއްބަވަނީ ޕޮލިސް އިންޓެގްރިޓީ ކޮމިޝަންގެ ކުރީގެ ރައީސް ފާތުމަތު ސަރީރާ އާއި ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީގެ ކުރީގެ ސްޓޭޓް މިނިސްޓަރު އަހުމަދު އަސްއަދާއި އާސް އަބްދުﷲ އަދި ނަދީމް އިބްރާހީމެވެ.