ކައިވެނީގެ މުގައްދިމާ ކަމަށްވާ އެންގޭޖުމަންޓުގެ މުހިންމުކަން

އިސްލާމީ ނަޒަރުން ބަލާއިރު ކައިވެންޏަކީ "ގަދަވެގެންވާ ޢަހުދެކެވެ" (އައްނިސާއު 21). ދެމަފިރިން އެކަކު އަނެކަކަށް އެއީ "ފޭރާމެކެވެ" (އަލްބަޤަރާ 187). ކައިވެނިވުމަށްޓަކައި އިންސާނާއަށް ބައިވެރިއެއް ލެއްވުމާއި އެ ބައިވެރިޔާގެ ފަރާތުން ހަމަހިމޭންކަން ލިބުމާއި ދެމަފިރިންގެ މެދުގައި ލޯތްބާއި އޯގާތެރިކަން ލެއްވުމަކީ ﷲ ގެ ކުޅަދުންވަންތަކަމުގެ ހެކިތަކުގެ ތެރެއިން ހިމެނޭ ކަމެކެވެ (އައްރޫމް 21).

އެހެންކަމުން ކައިވެނީގައި މި ސިފަތައް ދެމި އޮތުން ލާޒިމުވެ އެވެ. މިކަމަށް އެހީވެދޭ ކަންކަން އިސްލާމް ދީނުގައި ވެ އެވެ. ކައިވެނީގެ އަގުދަށް ވަރުގަދަކަން ލިބިދިނުމަށްޓަކައި އިސްލާމް ދީނުގައި ޝަރުޢު ކުރެވިފައިވާ އެއްކަމަކީ ކައިވެނީގެ މުގައްދިމާއެއްގެ ގޮތުގައި، އެންގޭޖު ވުމެވެ. އެންގޭޖުވުން (ޚިޠުބާ) އަކީ ފިރިހެނަކު އަންހެނަކާ ކައިވެނިކުރަން އެދޭކަން ފާޅުކުރުމުން އެ އަންހެނާ އާއި އޭނާގެ ވަލީވެރިޔާ އެކަން ގަބޫލު ކުރުމާ އެކު ކައިވެނީގެ އަގުދެއް އެ އަންހެނާއާ އެކު ކުރުމަށް ވައުދެއް ވުމެވެ. މިކަމުގެ މަގުސަދަކީ ކައިވެންޏަކީ އަބަދަށް ކުރެވޭ އަގުދަކަށް ވެފައި ދެމީހުން ކުރެ ކޮންމެ މީހަކު ވެސް ހޯދަނީ "ހަޔާތުގެ ބައިވެރިޔާ" ކަމަށް ވާތީ މުޅި ހަޔާތުގައި ވެސް އެ ބައިވެރިޔާއާ އެކުގައި އުޅެވޭނެ ފަދަ ސިފަތަކެއް އަނެކާގެ ކިބައިގައި ހުރިތޯ ބެލުމަށް އެކަކު އަނެކަކަށް ފުރުސަތު ދިނުމެވެ.

އެންގޭޖުމަންޓުގެ ހުކުމް

އެންގޭޖުމަންޓަކީ ކައިވެނީގެ ޝަރުތެއް ނޫނެވެ. އަދި ކޮންމެހެން ކުރުން ލާޒިމު ކަމެއް ނޫނެވެ. ނަމަވެސް މިއީ ހުއްދަ ކަމެކެވެ. އަދި ބައެއް އިލްމުވެރިންގެ ރައުޔުގައި މުސްތަހައްބު ކަމެކެވެ. މީގެ ދަލީލަކީ ކީރިތި ރަސޫލާ ﷺ ޢާއިޝަތުގެފާނާއި އަދި ޙަފުޞަތުގެފާނާ ވެސް ޚިޠުބާ ކުރެއްވުމެވެ. މީގެ އިތުރުން އެކަލޭގެފާނުގެ ހަދީސްފުޅެއްގައި "ތިޔަބައިމީހުން އަންހެނަކާ ޚިޠުބާ ކުރާ ނަމަ އެކަނބުލޭގެ އަށް ބަލާށޭ" އަންގަވާފައިވާތީ އެވެ (އަޙުމަދު). ހަމަމިގޮތަށް މުޣީރަތު ބުނު ޝުޢުބާ އަންހެނަކާ ޚިޠުބާ ކުރެއްވުމުން، އެ އަންހެނާ އަށް ބެލުމަށް ކީރިތި ރަސޫލާ ﷺ މުޣީރާ އަށް އަމުރު ކުރެއްވުމެވެ. މިކަމާ ގުޅުންހުރި ހަދީސްތަކުން އެނގޭ ގޮތުގައި އެންގޭޖުމަންޓުގެ ސަބަބުން ދެމީހުންގެ މެދުގައި (ކައިވެނި ކުރުމަށް ފަހު) ގުޅުން ލާމެހި އަބަދަށް އޮންނާނެ އެވެ. މިއީ އެ އަންހެނާއާ ކައިވެނި ކުރުމަށް ބާރުއަޅާ ކަންކަން ދެނެގަތުމަށް ކުރެވޭ ކަމެއް ކަން ވެސް ހަދީސުން އެނގެ އެވެ.

އެންގޭޖުމަންޓުގެ މިންގަނޑުތައް ހިފެހެއްޓުމާއި މަގުސަދު ހާސިލު ކުރުން

އެންގޭޖުމަންޓަކީ ކައިވެނީގެ އަގުދެއް ނޫނެވެ. އެހެންކަމުން ކައިވެންޏެއްގެ ސަބަބުން ހުއްދަވާ ހުރިހާ ކަންކަން ޚިޠުބާ އަކުން ހުއްދައެއް ނުވާނެ އެވެ. މިކަމުގައި ހުއްދަ ވެގެން ވަނީ ދެމީހުން އެކަކު އަނެކަކަށް ބެލުމާއި ވާހަކަ ދެއްކުމެވެ. މިގޮތުން ބަލާއިރު ވެސް އަންހެނެއްގެ ޒީނަތްތެރިކަމުން ބޭރަށް ފާޅުވާން ހުންނަ ބައިތައް (މޫނާއި ދެއަތްތިލަ އަދި ބައެއް މަޒުހަބުތަކުގައިވާ ގޮތުން ދެފައިތިލަ) ފިޔަވައި އެހެން އެއްވެސް ތަނެއް ކަޝްފު ވެގެން ނުވާނެ އެވެ. ދެމީހުން އެކަހެރި ވެގެން ނުވާނެ އެވެ. މީގެ އިތުރުން ފާޙިޝް ކަމަކަށް މަގުފަހިވެދާނެ އެހެން އެއްވެސް ކަމެއް ކުރުން ވެސް ހުއްދައެއް ނުވާނެ އެވެ. މިކަންކަމަށް ސަމާލު ވުމާ އެކު އެންގޭޖުވުމުގެ މަގުސަދު ހާސިލު ކުރުމަށްޓަކައި ވިސްނަން ޖެހޭނެ އެވެ.

މިގޮތުން ވިސްނަން ޖެހޭ އެއް ކަމަކީ، ހަގީގަތަށް ރިއާޔަތް ކުރުމެވެ. ކީރިތި ރަސޫލާ ﷺ ބަޔާން ކުރައްވާ ގޮތުގައި އަންހެނަކާ ކައިވެނި ކުރެވެނީ އޭނާގެ މުދަލަށާއި ރީތިކަމަށާއި ހަސަބާއި ނަސަބަށާއި ދީންވެރި ކަމަށް ބަލައިގެންނެވެ. އެކަމަކު މިއިން ކޮންމެ ކަމެއްގައި އެންމެ ފުރިހަމަ މީހާ ހޯދުމަކީ ނުވުން ގާތް ކަމެކެވެ.

އެހެންކަމުން ދީންވެރި އަންހެންނަކަށް އިސްކަން ދީގެން އެހެން ސިފަތައް މުޅިން ފުރިހަމަ ނުވިއަސް ފުދޭނެ އެވެ. ދެވަނަ ކަމަކީ ދެމީހުން ވެސް އެކަކު އަނެކަކު ދެނެގަންނައިރު ދެމީހުން ވެސް ދަންނަ ގާތްތިމާގެ ނުވަތަ އެކުވެރި މީހަކު ނުވަތަ ބަޔަކު ތިބުމެވެ. މިއީ ކަންކަން ދަންނަ ހިކުމަތްތެރި ބަޔަކަށް ވާން ޖެހޭނެ އެވެ.

ތިންވަނަ ކަމަކީ ކަމާ ނުބެހޭ އަދި ހެޔޮލަފާ ރައުޔެއް ނުދެވޭނެ މީހުން އެކަހެރި ކުރުމެވެ.

ހަތަރުވަނަ ކަމަކީ ކައިވެނީގެ ކަންކަން މުސްތަގުބަލަށް ރޭވުމުގައި އަމިއްލަ ރައުޔު ގަދަކުރަން އެކަކު ވެސް މަސައްކަތް ނުކުރުމެވެ. އޭގެ ބަދަލުގައި މަޝްވަރާ ކުރުމާއި ދޫދިނުމެވެ.

ފަސްވަނަ ކަމަކީ ނުރުހޭ ބައެއް ކަންކަން ހަނދާން ނައްތާލުމެވެ. އެހެނީ ކޮންމެ މީހެއްގެ ކިބައިގައި ވެސް އައިބުތަކެއް ހުންނާނެ އެވެ. މި އުޅެނީ މަލާއިކަތުން ފެންވަރުގެ ބައިވެރިޔަކު ހޯދާކަށް ނޫނެވެ. މުހިންމީ މާ ބޮޑު ތަކުލީފުތަކަކާ ނުލައި އެކުގައި އަބަދު އުޅެވޭނެ ބައިވެރިޔަކު ހޯދުމެވެ.

އެންގޭޖު ނުވެވޭނެ ފަރާތްތައް

އިސްލާމްދީނުގައި އެންގޭޖުވުން ޝަރުޢު ކުރެވިފައި ވިއަސް އެކަން ނުކުރެވޭނެ ގޮތްތަކެއް އެބަހުއްޓެވެ.

އެންގޭޖު ވެފައިވާ އަންހެނަކާ އެންގޭޖުވުން މަނާވާނެ އެވެ. ކީރިތި ރަސޫލާ ﷺ ހަދީސް ކުރައްވާފައި ވެ އެވެ. "ފިރިހެނާ އޭނާގެ (މުސްލިމް) އަޚާ ޚިޠުބާ ކޮށްފައި ވަނިކޮށް އޭގެ މައްޗަށް ޚިޠުބާ ނުކުރާ ހުށިކަމެވެ" (ބުޚާރީ).

މި ނަހީއާ ގުޅޭ އެހެން ހަދީސްތަކުން އެނގޭ ގޮތުގައި މީގެ ބޭނުމަކީ މުސްލިމް ދެ އަޚެއްގެ ދެމެދުގައި އުފެދިދާނެ ފިތުނައެއް ނައްތާލުމެވެ. ދެވަނަ ކަމަކީ ކައިވެނި ހަރާމްވާ އެއްވެސް އަންހެނަކާ ޚިޠުބާ ނުކުރުމެވެ. މީގެ ތެރޭގައި ވަގުތީ ގޮތުން ޙަރާމްވާ އަންހެނުނާ ވެސް (އެ ހަރާމްވުން ނެތި ނުދަނީސް) ޚިޠުބާކުރުން ހަރާމް ވާނެ އެވެ. ދާއިމަށް އަދި ވަގުތީ ގޮތުން ކައިވެނި ހަރާމްވާ އަންހެނުންނަކީ ކޮބައިކަން ކީރިތި ޤުރްއާނުން އެނގެ އެވެ. (އައްނިސާއު 23).

އަހުލުކިތާބީ އަންހެނުންނާ ކައިވެނި ކުރުން ހުއްދަ ނަމަވެސް އޭގެ ތެރެއިން ހަރުބީ ކާފިރުންނާ ކައިވެނި ކުރުން މަކުރޫހަ ވާތީ އެފަދަ އަންހެނުންނާ ޚިޠުބާ ކުރުން ވެސް މަކުރޫހަ ވާނެ އެވެ. ތިންފަށް ވަރިން ވަރިވެފައިވާ އަންހެނުންނާ ޚިޠުބާ ކުރުން ވެސް ހުއްދައެއް ނޫނެވެ. ނަމަވެސް މި އަންހެނާ އެހެން މީހަކާ އިނދެ ވަރިވެ އިއްދަ ހަމަވުމުން ޚިޠުބާ ކުރެވިދާނެ އެވެ. ހަމަ އެފަދައިން ރަޖުޢީ ވަރިއެއްގައި ޢިއްދައިގައި އިންނަ އަންހެނަކާ ވެސް ޚިޠުބާ ކުރުން ހުއްދަ ނުވާނެ އެވެ. އެއީ ސީދާ ސަރީހަކޮށް ވިޔަސް ނުވަތަ އެކަމުގެ އިޝާރާތަކުން ވިއަސް މެ އެވެ. (އަލްބަޤަރާ 230). ހުވަފަތް ވެފައިވާ އަންހެނަކަށް ޚިޠުބާގެ އިޝާރާތެއް ދިނުން އަދި އެކަން ހިތު އަޅައިގެން ހުރުން ހުއްދަ އެވެ. ނަމަވެސް ސަރީހަކޮށް ޚިޠުބާ ކުރުން ހުއްދައެއް ނުވާނެ އެވެ (އަލްބަޤަރާ 235).

އެންގޭޖުމަންޓު އުވާނުލައި ވޭތޯ ބެލުން

އެއްވެސް ވައުދެއް ވެއްޖެ ނަމަ މުސްލިމެއްގެ މައްޗަށް ލާޒިމުވަނީ އެ ވައުދު ފުއްދުމެވެ. އެއީ ދަރަންޏެކެވެ. މިހެންވެ އެންގޭޖުމަންޓު އުވައިލުމަކީ ޝަރުޢީ ގޮތުން މަކުރޫހަ ކަމެކެވެ. ނަމަވެސް ކައިވެނި ކުރަން އުޅޭ މީހާގެ ދީނީ އަޚުލާގީ އަދި ޖިސްމާނީ ސިފަތައް ދެނެގަތުމަށް ޚީޠުބާގެ މުއްދަތުގައި ކުރި މަސައްކަތުން ހަޔާތުގެ ބައިވެރިއެއްގެ ގޮތުގައި ބަލައިގަތުން އެކަށީގެން ނުވާ ކަމެއް ފެނި ކަށަވަރު ވެއްޖެ ނަމަ ނުވަތަ ދެމީހުންގެ ދެމެދުގައި ކުފޫ ހަމަނުވާކަން ޔަގީން ވެއްޖެ ނަމަ އެންގޭޖުމަންޓު އުވާލުމަކީ މަކުރޫހަ ކަމެއް ނޫނެވެ. މިކަން މިހެން އޮތަސް ކުރިން ބަޔާންކުރި މިންގަނޑުތަކަށް ރިއާޔަތް ކޮށްގެން މަސައްކަތް ކުރަން ޖެހޭނީ ވައުދު އުވާނުލައި ވޭތޯ އެވެ. މިއީ ކުޅިވަރަކަށް ކުރާ ކަމަކަށް ނުހެދުމެވެ.

ވީމާ ކައިވެނީގެ މުގައްދިމާއެއްގެ ގޮތުގައި މިކަން ކުރުމަކީ އެދެވިގެންވާ ކަމެކެވެ. އެކަމަކު މިކަން ކުރަންވާނީ އަހަރެމެން ކަންތައް މި ކުރާ ގޮތަށް "ރައްޓެހިވެގެން" އުޅޭ ގޮތަކަށް ނޫނެވެ. ރައްޓެހިވެގެން އުޅެން ފެށުމުން ވަލީވެރިޔާ އަށް އެކަން އެނގިގެން ފަހަރެއްގައި އޭނާ އެކަމަށް ރުހުނަސް މިހެން ނުވެއްޖެ ނަމަ ނަތީޖާ އަކީ ވަގަށް އުޅުމެވެ. ހަމަ މިއާ އެކު ވަގަށް ވިއަސް ފާޅުގައި ވިއަސް ރައްޓެހިވެގެން އުޅުމުގައި ޝަރުއީ ހަމަތަކުން ބަލާއިރު އެންގޭޖުމެންޓެއްގައި ހުއްދަ ނުކުރާ އެތައް ކަމެއް ގިނަ ބަޔަކު ކޮށް އުޅެއެވެ.

ހަގީގަތުގައި އެންގޭޖުމަންޓުގެ މުއްދަތުގައި ދެމީހުން އެކަކު އަނެކަކަށް ބީހިލުމަކީ ވެސް ހުއްދަވާނެ ކަމެއް ނޫނެވެ. ވީމާ ޝަރުއީ ހަމަތަކުގެ މަތިން އެންގޭޖުވެ، "ރައްޓެހި" ވުމާއި މިކަމުގައި "ރިހާސަލް" ބޭއްވުން ހުއްޓާލަން ޖެހެ އެވެ.