ފެނަކަ އިނދަޖެހިފައި، މުސާރަ ވެސް ދެވޭ ވަރެއް ނޫން!

ފެނަކަ ހިންގުމަށް ބޭނުންވާ އާމްދަނީގެ އިތުރަށް 86 މިލިއަން ރުފިޔާ ނުލިބޭތީ، މިދިޔަ މަހު އަދި މި މަހު ވެސް މުވައްޒަފުންނަށް މުސާރަ ދިނުމުގައި ދަތިތައް ދިމާވެފައިވާ ކަމަށް އެ ކުންފުނީގެ މެނޭޖިން ޑިރެކްޓަރު މުއާޒް މުހައްމަދު ރަޝީދު މިއަދު ވިދާޅުވެއްޖެ އެވެ.

"މިހާރު" އާ ވާހަކަ ދައްކަވަމުން، އޭނާ ވިދާޅުވީ، ކުންފުނި އޮތީ ދައުލަތުން އިތުރަށް ފައިސާ ނުލިބިއްޖެ ނަމަ ހިންގުމަށް ބޮޑެތި ބުރޫތަކެއް އަރާނެ ހާލަތެއްގައި ކަމަށެވެ. އެކަން ހައްލު ކުރުމަށް ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީއާ އެކު މަސައްކަތްތަކެއް ކުރަމުން އައި ނަމަވެސް މިހާ ހިސާބަށް އެދެވޭ ހައްލެއް ނުލިބޭ ކަމަށް މުއާޒް ވިދާޅުވި އެވެ.

އޭނާ ވިދާޅުވީ، ފެނަކައިގެ ހިންގުމަށް މިވަގުތަށް ބޭނުންވާ ހައްލުތައް ބަޔާންކޮށް، ކަމާ ގުޅޭ އިދާރާތަކަށް ލިޔުމެއް ވެސް ފޮނުވާފައިވާނެ ކަމަށެވެ.

ފެނަކައިގެ ހިންގުމަށް ކޮންމެ މަހަކު 299 މިލިއަން ރުފިޔާ ބޭނުންވެ އެވެ. އެކަމަކު، އާމްދަނީގެ ގޮތުގައި ކޮންމެ މަހަކު އެ ކުންފުންޏަށް އެވްރެޖުކޮށް ލިބެނީ 213 މިލިއަން ރުފިޔާ އެވެ.

ފެނަކަ އިން އެންމެ ބޮޑު ހަރަދެއް ކުރަން ޖެހެނީ ތެލަށެވެ. އެ ކަމަށް ކޮންމެ މަހެއްގެ މައްޗަށް 98 މިލިއަން ރުފިޔާ ހަރަދުވެ އެވެ. ދެ ވަނަ އަށް އެންމެ ބޮޑު ހަރަދެއް ކުރަނީ މުވައްޒަފުންގެ މުސާރައަށެވެ. ކޮންމެ މަހަކު މުވައްޒަފުންގެ މުސާރަ އަށް 79 މިލިއަން ރުފިޔާ ހޭދަކުރާއިރު އެއީ ޖުމްލަ ލިބޭ އާމްދަނީގެ 35 ޕަސެންޓެވެ. އެ ކުންފުނީގައި މިވަގުތު 7،600 އެއްހާ މުވައްޒަފުން މަސައްކަތް ކުރެ އެވެ.

ފެނަކަ އަށް ސަރުކާރާއި ބޭންކުތަކުން ނެގި ލޯނުތަކަށް ކޮންމެ މަހަކު 30 މިލިއަން ރުފިޔާ ދައްކަން ޖެހޭ އިރު، އެ ކުންފުނިން ފައިސާ ނުދައްކައިގެން، ހަދާފައިވާ "އައުޓް އޮފް ކޯޓް ސެޓުލްމެންޓް" ގެ ދަށުން ކުންފުނިތަކަށް 10.5 މިލިއަން ރުފިޔާ މަހަކު ހޭދަކުރަން ޖެހެ އެވެ. ކޮންމެ މަހަކު އިދާރީ ހިންގުމަށް 17 މިލިއަން ރުފިޔާ ހޭދަކުރެ އެވެ.

ކުންފުނީގެ 2،000 މުވައްޒަފުން ކަނޑާނުލާ ސަލާމަތެއް ނެތް

މުއާޒް ވިދާޅުވީ، ފެނަކައިގެ ހިންގުމަށް އިތުރަށް ބޭނުންވާ 86 މިލިއަން ނުލިބޭ ނަމަ 2،000 އެއްހާ މުވައްޒަފުން ވަކިކުރަން ޖެހޭނެ ކަމަށެވެ.

"ދެހާސް މުވައްޒަފުން ކަނޑާ ކަމަށް ވެއްޖިއްޔާ، އެ ފުރުސަތު ނުލިބޭ ކަމަށްވާ ނަމަ އަޅުގަނޑުގެ ޕޮއިންޓަކީ ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީން އެހީތެރިކަން ނޫނީ ސަރުކާރުން އެހީ ލިބެން ވާނެއޭ،" އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

އެމްޑީ ވިދާޅުވިގޮތުގައި، ކުންފުންޏަށް ބޭނުން ނުވާ ވަރަށް، މުވައްޒަފުން ނަގާފައިވަނީ ސިޔާސީ ބޭނުންތަކަށް ކަމަށް ޓްރާންސްޕޭރެންސީ ފަދަ އިދާރާތަކުން އާންމުކޮށްފައިވާ ރިފޯޓުތަކުން ވެސް ހާމަވެ އެވެ. އެހެންވެ، އެއީ ހަމައެކަނި ފެނަކައިން އެކަނި ޒިންމާވެވޭނެ ކަމެއް ނޫން ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

"މުސާރަ ދިނުމުގައި އަޅުގަނޑުމެންނަށް ދަތިވާ ސަބަބަކީ، ކުރަން ޖެހެ ހަރަދުތައް ކޮށްފައި، މުވައްޒަފުންނަށް މުސާރަ ދޭނެ ފައިސާއެއް ނުހުރޭ. ދެން އަޅުގަނޑުމެން ހުއްޓާލަން ޖެހޭނީ ކެޕެކްސް، ހުއްޓާލީމަ ވާ ގޮތަކީ، އަޅުގަނޑުމެންނަށް ދޭ ހިދުމަތުގެ ގޮތުން މިސާލަކަށް ޖަނެރޭޓަރެއް ރަށަކަށް ނުފޮނުވާ ހިދުމަތެއް ކުރިއަށް ނުގެންދެވޭނެ،" އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

މުއާޒް ވިދާޅުވީ، ފެނަކައިގައި ވަޒީފާ އަދާކުރާ މުވައްޒަފުންގެ ތެރެއިން މާ ބޮޑު މަސްއޫލިއްޔަތެއް ނެތް ވަރަށް ގިނަ އަދަދެއްގެ މުވައްޒަފުން އެބަ ތިބި ކަމަށާއި ނަމަވެސް އެފަދަ މުވައްޒަފުން ކުއްލިއަކަށް ވަކި ކުރުމަށް ވެސް އިތުރު ހަރަދުތައް ދާނެ ކަމަށެވެ. އެއީ އެ މީހުންނަށް ދޭން ޖެހޭ ރިޑަންޑެންސީ އެލަވަންސާއި ޕެކޭޖުތައް ކަނޑައެޅުމަކީ ވެސް ކުންފުންޏަށް އޮތް އިތުރު ހަރަދެއް ކަމަށް ވިދާޅުވި އެވެ.

ފެނަކައިން ބޭނުންވާ ހައްލުތައް

ފެނަކައިން ވަނީ އެ ކުންފުނީގެ ހަރަދުތައް ހަމަޖެއްސުމަށް 11 ކަމެއް ކުރެވޭނެ ކަމަށް ކަނޑައަޅައި، އެކަންކަން ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީއާ ވެސް ހިއްސާ ކޮށްފަ އެވެ. އެއް ކަމަކީ، އެ ކުންފުނިން ދޭ ނަރުދަމާގެ ހިދުމަތަށް ސަރުކާރުން ދޭ ސަބްސިޑީ އިތުރު ކުރުމެވެ. އެ ސަބްސިޑީގެ ގޮތުގައި މިވަގުތު އެ ކުންފުންޏަށް ދެނީ 11 މިލިއަން ރުފިޔާ އެވެ. އެކަމަކު، ހިލޭ ދޭ އެ ހިދުމަތަށް މިހާރު ފެނަކައިން މަހަކު 35 މިލިއަން ރުފިޔާ ހޭދަކުރެ އެވެ.

ފެނަކައިން ވަނީ 2022 އަދި 2023 ވަނަ އަހަރު ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީން އެޑްވާންސް ކެޕިޓަލް އިންޖެކްޝަންގެ ގޮތުގައި 619 މިލިއަން ރުފިޔާ ނަގައިފަ އެވެ. އެހެންވެ، އެ ކުންފުންޏަށް ފޯރުކޮށްދޭ ފައިސާގެ ތެރެއިން އެޑްވާންސްކޮށް ނެގި ފައިސާ އަށް ކޮންމެ މަހަކު 13 މިލިއަން ރުފިޔާ ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީން އަންނަނީ އުނިކުރަމުންނެވެ. އެ ފައިސާ ކެނޑުން ފަސްކޮށްދީ، އޭގެ ބަދަލުގައި ތެލުގެ ބިލަށް އެ ފައިސާ ދެއްކޭނެ ގޮތެއް ހަމަޖައްސައޮ ދިނުމަށް ވެސް ފެނަކައިން ވަނީ އެދިފަ އެވެ.

ފެނަކައިން ވަނީ ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީން ނެގި ބައެއް ލޯނުތައް ވެސް ކުރިއަށް އޮތް ތިން އަހަރަށް ފަސް ކުރަން އެދިފަ އެވެ.

ފެނަކައިން ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީގައި އެދުނު ކަންކަން:

- ފެނަކައިން 2014 ވަނަ އަހަރު ނެގި 150 މިލިއަން ރުފިޔާގެ ލޯނު ކުރިއަށް އޮތް ތިން އަހަރު ނުދައްކާ ފަސްކޮށްދިނުން.

- އެސްޓީއޯ އަށް ދައްކަން ޖެހޭ ފައިސާ ދެއްކުމަށްޓަކައި، ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީން ނެގި 120 މިލިއަން ލޯނުން ބާކީ ނުދެއްކި އޮތް 33 މިލިއަން ރުފިޔާ ކުރިއަށް އޮތް ތިން އަހަރަށް ފަސްކޮށްދިނުން.

- މިދިޔަ އަހަރު ފެނަކައިން ނެގި 231 ލޯނުގެ ރީޕޭމެންޓް ތިން އަހަރަށް ފަސްކޮށްދިނުން.

- އެމްއައިބީ އިން މިދިޔަ އަހަރު ނެގި 400 މިލިއަން ރުފިޔާ ފިނޭންސް މެދުވެރިކޮށް ރީސްޓްރަކްޗާ ކުރުން.

- ސަރުކާރުގެ އިދާރާތަކުން ފެނަކަ އަށް ލިބެންޖެހޭ 350 މިލިއަން ހޯދުމުގައި ސަރުކާރުން އެހީތެރިވުން.

- ކޯޓުތަކަށް ގޮސް ކުންފުނިން ހޯދުމަށް ހުށަހަޅާފައިވާ 300 މިލިއަން ރުފިޔާ ހޯދުމުގައި ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީން އެހީތެރިވުން.

މިހާތަނަށް ވަނީ ހަރަދު ކުޑަކުރަން ގިނަ ފިޔަވަޅުތަކެއް އަޅާފައި

ފެނަކައިން މިއަދު ބުނީ، އެ ކުންފުނީގެ އިދާރީ ހިންގުމުގެ ހަރަދު ކުޑަކުރުމަށް މި އަހަރު ގިނަ މަަސައްކަތްތަކެއް ކުރި ކަމަށެވެ. އޭގެ ތެރެއިން ކުރި އެއް ކަމަކީ ހިންގުމުގެ ހަރަދު މިދިޔަ އަހަރަށް ވުރެ މި އަހަރުގެ އޮކްޓޫބަރު މަހުގެ ނިޔަލަށް 160 މިލިއަން ރުފިޔާ ސަލާމަތްކުރުން ކަމަށް ފެނަކައިން ބުންޏެވެ.

އެ ހަރަދުތައް ކުޑަކުރީ ކުންފުނީގެ ޕްރޮކިއުމަންޓް ޕްރޮސެސް ހަރުދަނާކޮށް، މުދަލާއި ހިދުމަތުގެ އަގުތައް ހޯދުމުގައި އެޅި ފިޔަވަޅުތަކުގެ ސަބަބުން ކަމަށް އެމްޑީ މުއާޒް ވިދާޅުވި އެވެ.

"ކުންފުނީގެ މާލީ ހާލަތު މި ވަގުތު އޮތް ގޮތުން ހަމައެކަނި ހަރަދު ކުޑަކޮށްގެން ސަލާމަތް ކުރުމަކީ ވާނެ ކަމެއް ކަމުގައި ނުފެނޭ. ވުމާ އެކު، ކުންފުނީގެ މާލީ ހާލަތު އަދި އޮޕަރޭޝަން ހަރުދަނާ ކުރުމަށްޓަކައި ސަރުކާރުގެ އެހީތެރިކަން އިންތިހާ އަށް ބޭނުންވޭ،" އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

މި ސަރުކާރު ވެރިކަމާ ހަވާލުވިއިރު ވެސް ފެނަކަ އޮތީ 4.3 ބިލިއަން ރުފިޔާ އަށް ވުރެ މަތިން ދަރުވާލާފައި ކަމަށް އެ ކުންފުނިން ކުރިން ވަނީ ބުނެފަ އެވެ.

މުއާޒް ކުރިން ވިދާޅުވެފައިވާ ގޮތުގައި ޕީއެންސީން ވެރިކަމާ ހަވާލުވެ ފެނަކައިގެ ހާލަތު ބެލިއިރު، މަސައްކަތް ކުރުވުމަށް ފަހު ނުދައްކާ ބިލްތައް ފުނިޖެހިފައި ހުއްޓެވެ. މަސައްކަތް ހަވާލުކޮށް ރެކޯޑު ނުކުރާ ބިލްތައް ހުރި ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވި އެވެ.

"މި މަސައްކަތްތަކެއް ނެތް ރެކޯޑު ކޮށްފައެއް. އަޅުގަނޑުމެން މިދިޔަ ހަފްތާ ބަންދުގައި މި ދިޔައީ ރ. އަތޮޅަށް. ކޮންމެ ރަށަކުން ވެސް ބަނދަރު މަތިން ކޮންމެވެސް މީހަކު އައިސް އެބަ ބުނޭ މިއީ އަޅުގަނޑުމެން ކޮށްފައި ހުރި މަސައްކަތުގެ ބިލޭ. މި ބިލަށްވާ ފައިސާ ނުދީއޭ ހުރީ. 2021، 2022، 2023ގައި ކޮށްފައި ހުރި މަސައްކަތުގެ ފައިސާ. މިއިން އެއްވެސް ކަމެއް ފެނަކައިގެ ފޮތެއްގައި ވެސް ނެތީ،" އޭނާ މިދިޔަ ޖުލައި މަހު ވިދާޅުވެފައި ވެ އެވެ.