މި ދެބެއިން ބެލި ހުވަފެނުގައި ޖެއްސި ކުލަތައް

އަބްދުﷲ ހަސަނާއި އަލީ ހަސަންގެ މި ދަތުރު ފެށިގެން އަންނަނީ ދެބެއިންގެ އުފަން ރަށް އއ. ރަސްދޫންނެވެ. ދެ މީހުންގެ އެންމެ ކުޑައިރުގެ ހަނދާންތަކުންނެވެ. އަށްޑިހައިގެ ފަހުކޮޅުގެ ދުވަސްތަކުންނެވެ. ރަސްދޫ ވަށައިގެން އޭރު ޓުއަރިޒަމްގެ މުތްތައް ފައްކާވެ، ރަނަށް ބަދަލުވަނީ އެވެ. ކަހަނބު ފަތާއި އެންދެރީގެ ގަހަނާތައް ހިފައިގެން ގޮސް އެހެން ރަށްތަކުގެ މީހުން ވެސް ސްވެނިއާގެ ވިޔަފާރިކުރަމުން ދިޔަ ފިންޏަކީ ދެބެއިން ފުރާވަރަށް އަރައިގެން އައި ރަސްދޫގެ އެ ފިނި ހިޔަލެވެ.

އެ މަންޒަރު ބަލަން ދެބެއިން އޭރު ތިބީ ފައްކާވަމުން ދިޔަ ރަށުގައި އާއިލާ އިން ހިންގި ސުވެނިއާ ފިހާރައެއްގެ ތެރޭގަ އެވެ. ޓީޝާޓުތަކުގައި ކުރެހުމާއި ޕްރިންޓު ޖެހުމުން ފަށައިގެން ގޮސް ކަހަނބު ފަތާއި އެންދެރިން ފަރިކުރި ގަހަނާތައް އޮފް ކުރުމުގައި އަވަދި ނެތި އެވެ. އެ ދިރިއުޅުމުގައި ކުލަތައް ބަދަލުވަމުން ގޮސް ތައުލީމު ހާސިލުކުރުމުގެ ދަތުރެއްގައި މާލެ އަށް ދިރިއުޅުން ބަދަލުވި ހިސާބަކީ މި ދެބެއިން ބަލަމުން ދިޔަ ހުވަފެން ނުވަތަ އަބަދުވެސް އެންމެ ކުރަން ބޭނުންވި ކަންތައް ހަގީގަތަކަށް ހެދުމުގެ ދަތުރަށް ރިޔައު ނެގުނު ހިސާބެވެ.

"ރަށުގައި ވެސް އަޅުގަނޑުމެން ދެބައިން އުޅުނީ ވަރަށް ގާތްކޮށް. އަދި މާލެ އަށް އައިސް މާ ގާތްކޮށް އުޅެން ޖެހުނީ. އެކަމަކު މާލެ އަށް އައިސް ވަރަށް ހާލުގައި، ވަރަށް ދަތިކޮށް އުޅެގެން މި ހުރިހާ ކަމެއް އެންމެ ފަހުން ފަށައިގަނެވުނީ،" އަބްދުﷲ ހަސަން ނުވަތަ އެކުވެރިން ދަންނަ ނަމުން ނަމަ، އައްލޯ މިއަދު އެ އިނީ އޭނާގެ ބޭބެއާ އެކު މީގެ 22 އަހަރު ކުރިން ބެލި ހުވަފެނުގައި އެތައް ކުލައެއް ޖައްސައި ހަމަޖެހިލައިގެން އެ ވާހަކަތައް ކިޔައި ދޭށެވެ.

މި ދެބެއިންގެ އެ ހުވަފެނަކީ ޓީޝާޓު ޕްރިންޓިންގެ ހިދުމަތުގައި ދިވެހިންގެ ހުރިހާ ބޭނުންތަކަށް ހައްލު ހޯދައިދެމުން އަންނަ އިތުރު ތައާރަފަކަށް ބޭނުން ނުވާ 'އައިލެންޑް އާޓް' އެވެ.

"އެންމެ ފުރަތަމަ އައިލެންޑް އާޓް 2002 ވަނަ އަހަރު ހުޅުވައިގެން އަޅުގަނޑާއި ބޭބެ ތިބޭނީ މި ތަނުގައި ހުރިހާ ކަމެއް ކުރަން. ޕްރިންޓް ކުރަން ވެސް، ޕްރެސް ކުރަން ވެސް. ފޮޅައި ސާފުކުރަން ވެސް ތިބީ ދެ މީހުން އެކަނި،" އައްލޯ ކިޔައިދިނެވެ.

އޭގެ 12 އަހަރު ކުރިން ވެސް ދެބެއިން އުޅުނީ އެކަންޏެވެ. ކިޔަވަން މާލެ އައިސް ކުއްޔަށް ކޮޓަރި ހިފައިގެން ސައިހޮޓާތަކުން ތިންއިރު ކައިގެން އަނގަޔާއަތާ ދިމާނުވި ހާލެއްގައި ގަނަތެޅުނީ އެވެ. ދެ މީހުންނަށް އެންމެ ފަހުން ހަމަޖެހުމުގެ ނޭވާއެއް ހޯދައިދިނީ ސުވެނިއާ އާޓާއި ވިޔަފާރީގެ ތެރެއަށް ދޫވެގެން ދިޔަ ހިތެވެ.

"ރަށުގައި ހުރި ސުވެނިއާ ޝޮޕް ހިންގަން އުޅުމުގެ ތެރެއިން މިގޮތަށް ޓީޝާޓް ޕްރިންޓިންގެ ވިޔަފާރި އަށް ވަދެވުނީ. އެންމެ ފުރަތަމަ ބޭބެ ދިޔައީ މީހުންނަށް ޕްރިންޓް ކޮށްދޭން. މާލޭގައި ވެސް ޓީޝާޓަށް ޕްރިންޓް ކޮށްގެން އެ ޓީޝާޓުތައް ސުވެނިއާ ފިހާރަތަކަށް ވިއްކަން އޭރު އުޅުނީ ބޭބެ،" އެންމެ ގާތުގައި އެ ހުރިހާ މަންޒަރެއް ބަލަން ހުރި އައްލޯ ކިޔައިދެމުން ދިޔަ އެވެ.

އެ މަސައްކަތުގެ ތެރޭގައި އުޅެނިކޮށް ދެ މީހުންނަށް އިހުސާސްވީ ޓީޝާޓަށް އޮތް ޑިމާންޑެވެ.

"އެންމެ ފުރަތަމަ އެހެން އާޓިސްޓުން ހޯދައިގެން ޓީޝާޓުތަކުގައި ކުރަހައި ތައްގަނޑު ޖަހައިގެން އެ ޓީޝާޓުތައް ސުވެނިއާ ފިހާރަތަކާއި ވިޔަފާރިކުރާ މީހުންނަށް ވިއްކަމުން ދިޔައީ. އޭރު އެކަން ކުރަމުން ގެންދިޔައީ އެހެން މީހުންގެ އަތުން ޓީޝާޓު ގަނެގެން،" އައްލޯ ބުންޏެވެ.

އެގޮތަށް ހޯދާ ޓީޝާޓުތަކުގެ ފެންވަރު ނުހިފެހެއްޓުމުގެ މައްސަލަތައް ދިމާވާން ފެށުމުން ދެބެއިން ދެން ހޯދަން ބޭނުންވީ ޓީޝާޓުގެ ހައްލެކެވެ.

"ދެން އަޅުގަނޑުމެން އަމިއްލަ އަށް ޓީޝާޓު ރާއްޖެ އިން ބޭރުން ގެންނަން ފެށީ. އެ ހިސާބުން ވަދެވުނީ ޓީޝާޓު ވިއްކުމުގެ ވިޔަފާރީގެ ތެރެއަށް. ދެން އަޅުގަނޑުމެން ބޭނުންވީ އެއް ފެންވަރެއްގައި އަޅުގަނޑުމެންގެ ޓީޝާޓުތައް ހިފަހައްޓައިގެން ހިދުމަތް ދޭން."

"އެއް ފެންވަރެއްގެ ޓީޝާޓް ގެނެވޭނީ އަޅުގަނޑުމެންގެ އަމިއްލަ ކޮންޓްރޯލް އޮންނަ ތަނަކުން ކަމަށް ވާތީ ދެން ތައްޔާރުވާން ފެށީ ރާއްޖެ އިން ބޭރުގައި އަޅުގަނޑުމެންގެ ހާއްސަ ފެކްޓަރީއެއް ގާއިމުކޮށްގެން ޓީޝާޓު އުފައްދަން."

އެ ހުވަފެން އެންމެ ފަހުން ހަގީގަތަކަށްވިއިރު 'އައިލެންޑް އާޓް' ގެ ކުޑަކުޑަ ފިހާރަ "ޓީޝާޓު ފިހާރަ' އިގެ ގޮތުގައި މުޅި ރާއްޖެ އަށް މަޝްހޫރު ވެއްޖެ އެވެ. އަމިއްލަ ފެކްޓަރީއެއްގެ އުފެއްދުންތަކާ އެކު 'އައިލެންޑް އާޓް' ގެ ހިދުމަތް ރާއްޖޭގެ ބާޒާރުގައި މަޑުމަޑުން ގޮސް އެންމެ މަތީ ފަޑިއަށް އަރައި ހަމަޖެހިލައިފި އެވެ.

އުފަން ރަށުގެ ފިނި ހިޔަލުގައި ތިބެފައި ފެށި މި ދަތުރުގައި އައްލޯ އާއި އޭނާގެ ބޭބެ ފައްކާކުރި 'އައިލެންޑް އާޓް' އަކީ މިއަދު ފެބްރިކް ޕްރިންޓިންގެ 'ޓޯޓަލް ސޮލިއުޝަނަށް' ތައްޔާރުވެފައިވާ ބްރޭންޑެކެވެ.

"ފުރަތަމަ ޓީޝާޓުތަކުގައި އަތުން ކުރެހުމާއި ހޭންޑް ޕްރިންޓްކުރަން ފެށީ. ދެން މި އަންނަނީ ސްކްރީން ޕްރިންޓިން. ދެން ޑިޖިޓަލްކޮށް ޓީޝާޓް ޕްރިންޓިން ފެށުނީ. މިއަދު ޑިޖިޓަލްކޮށް ވަރަށް ގިނަ ގޮތްގޮތަށް އެކި މީޑިއަމްތަކަށް ޕްރިންޓްކުރުމުގެ ގާބިލުކަން މިތަނުގައި އެބަހުރި،" އައްލޯ ކިޔައިދިނެވެ.

"މިވަގުތު އަޅުގަނޑުމެން ނުދޭ ހިދުމަތަކަށް ވާނީ ފުލް ސަބްލިމޭޝަންގެ ހިދުމަތް އެކަނި ގާތްގަނޑަކަށް. އެއީ ޓީޝާޓުގެ ފެބްރިކް ތައްޔާރުކޮށް ފަހައިގެން ތައްޔާރުކުރުން. އެކަމަކު ފުލް ސަބްލިމޭޝަން ވެސް ފަށަން ތައްޔާރުވަމުން މި ދަނީ."

އައު ހިދުމަތްތަކަށް 'އައިލެންޑް އާޓް' ގެ ދޮރުތައް މަޑުމަޑުން ހުޅުވަމުން އަންނައިރު އައްލޯ ބުނިގޮތުގައި މިއަދު ވެސް އެންމެ ބޮޑު ސަމާލުކަމެއް ދެބެއިން ވެސް ދެނީ އެމީހުންގެ ބްރޭންޑުގައިވީ ފެންވަރު އެއްވަރެއްގައި ހިފެހެއްޓުމަށެވެ. އަދި ދެ މީހުންގެ މި ދަތުރުގައި ދިވެހި އެހެން ހުނަރުވެރިން ބައިވެރިކުރުމަކީ ވެސް މިއަދު ވަރަށް ބޮޑު އިސްކަމެއް ދޭ ކަމެއް ކަމަށް ބުންޏެވެ.

"އަޅުގަނޑުމެން އަބަދުވެސް ބަލަނީ ފެންވަރު ރަނގަޅު އުފެއްދުންތަކެއް ގެނެސްދޭން. ނަމަވެސް އަބަދު އެއް ފެންވަރެއްގައި ކަމެއް މެއިންޓެއިން ކުރުމަކީ ވަރަށް އުނދަގޫކަމެއް. އެކަމަކު އެކަން ކުރަން އަޅުގަނޑުމެން މި މަސައްކަތްކުރަނީ،" އައްލޯ ބުންޏެވެ.

"ދެން އެންމެ ބޮޑަށް ބޭނުންވަނީ އަޅުގަނޑުމެން ކުޑައިރު ނުލިބުނު ފުރުސަތުތައް މި ދާއިރާ އިން މިއަދުގެ ޒުވާނުންނަށް، އާޓިސްޓުންނަށް ހޯދައިދޭން. އެގޮތުން ދިވެހި އެހެން އާޓިސްޓުންނާ ކޯޕަރޭޓް ވެގެން އެ މީހުންގެ އަމިއްލަ އުފެއްދުންތަކެއް، އެ އާޓިސްޓުންގެ ސިގްނޭޗާ ބްރޭންޑްތަކެއް ބާޒާރަށް ނެރެދިނުމަކީ ކުރަން ބޭނުންވާ ކަމެއް."

އައްލޯ ބުނީ އެ މީހުންގެ 'އައިލެންޑް އާޓް' ކުޑައިގެ ދަށުން ދިވެހިންގެ ހުނަރުވެރިކަން ބައިނަލްއަގުވާމީ ބާޒާރަށް ނެރުމަކީ ކުރިއަށް އޮތް އެންމެ މުހިންމު ޗެޕްޓަރު ކަމަށެވެ. މިހެން ބުނެފައި އަހަރެމެން ގޮވައިގެން އައްލޯ ފެށީ 'އައިލެންޑް އާޓް' ގެ ޓުއާ އެކެވެ.

މީގެ 22 އަހަރު ކުރިން ކުޑަކުޑަ ކޮޓަރިއެއްގައި ޓީޝާޓުތަކުގައި ކުރަހައި، ޕްރިންޓްކުރަމުން ފެށި މި މަސައްކަތް މިއަދު ފުޅާވެ ބޮޑުވެފައި އޮތްވަރު އިހުސާސް ވާން ފެށީ އެ ހިސާބުންނެވެ. މިއަދު މި ދެބެއިންގެ 'އައިލެންޑް އާޓް' އަކީ ހަމައެކަނި ސުވެނިއާ ޓީޝާޓުތަކުގައި ކުރަހައި ޕްރިންޓްކުރާ ތަނެއް ނޫނެވެ. ހަމައެކަނި ޓީޝާޓު އުފައްދައިގެން ސަޕްލައިކޮށްދޭ ބްރޭންޑެއް ވެސް ނޫނެވެ.

'އައިލެންޑް އާޓް' އަކީ މިއަދު ލައިފްސްޓައިލް ބްރޭންޑެކެވެ. މި ދެބެއިންގެ ދިރިއުޅުމުގެ ހުރިހާ ވަގުތަކީ ވެސް މި ބްރޭންޑެވެ.

"ބޭބެ އުޅޭނީ ބޮޑަށް ފްރޮންޓްލައިންގައި. އަޅުގަނޑު މި މަސައްކަތް ކުރަނީ ބެކްއެންޑްގައި. އަޅުގަނޑުމެން ދެ މީހުންގެ ވެސް އެންމެ ގިނަ ވަގުތު މިހާރު ވެސް ހޭދަވާނީ މި ފިހާރަ އާއި މަސައްކަތުގައި. އަޅުގަނޑު މާލޭގައި ހުރި ނަމަ މި ފިހާރަ އަށް އައީމަ އާންމުކޮށް ހަމަ ކޮންމެ ވަގުތަކު ވެސް އަޅުގަނޑާ ދިމާވާނެ،" އައްލޯ ޖަހާލީ ކުރު ހިނިގަނޑެކެވެ.

އެކަމަކު ދެބެއިންގެ މި ކާމިޔާބީގެ ސިއްރަކީ ބުރަ އަދި ދިގު ދަތުރެކެވެ.