ނައިޖީރިއާގައި ފެން ބޮޑުވެ 600 މީހުން މަރުވެއްޖެ

18 އޮކްޓޯބަރ 2022

ނައިޖީރިއާ އަށް މިހާރު ކުރަމުންދާ ވިއްސާރައިގެ ސަބަބުން ބޮޑު ސަރަހައްދެއްގައި ފެން ބޮޑުވުމުގެ އިތުރުން ބިންގަނޑު ކަނޑައިގެން ގޮސް ކިސަޑު ފޭބުން ފަދަ ހާދިސާތައް މެދުވެރިވެގެން މިހާތަނަށް 603 މީހަކު މަރުވެފައިވާ ކަމަށް އެ ގައުމުގެ ސަރުކާރުން ބުނެފި އެވެ.

ނައިޖީރިއާ އިން ބުނި ގޮތުގައި މީގެ މަހެއްހާ ދުވަސް ކުރިން ފެށިގެން އެ ގައުމަށް ކުރަމުން ދާ ވިއްސާރައަކީ މިދިޔަ 10 އަހަރުގެ ތެރޭގައި ޖެހުނު އެންމެ ގަދަ ވިއްސާރަ އެވެ. އެ ގައުމުގެ ހިއުމެނިޓޭރިއަން އެފެއާޒް އެންޑް ޑިޒާސްޓާ މެނޭޖްމަންޓް، ސާދިޔާ އުމަރު ފާރޫގު ވިދާޅުވި ގޮތުގައި މިދިޔަ އާދީއްތަ ދުވަހުގެ ނިޔަލަށް 603 މީހަކު މަރުވެ 2407 މީހަކު ވަނީ ޒަޚަމްވެފަ އެވެ.

ނައިޖީރިޔާގެ ރައީސް މުހައްމަދު ބުޚާރީ އިއްޔެ ކުރެއްވި ޓުވީޓެއްގައި ވިދާޅުވީ މިހާރު ކުރަމުންދާ ވިއްސާރައިގެ ސަބަބުން ހާލުގައި ޖެހިފައިވާ މީހުންނަށް އެހީވުމަށް، ސަރުކާރުގެ ކަމާ ބެހޭ އިދާރާތަކަށް މިހާރު އަންގަވާފައިވާނެ ކަމަށެވެ.

All Federal agencies dealing with rescue and disaster management have been directed to scale up response and intervention efforts to support the victims of flooding across the country, as well as all the affected State Governments - 33 States so far affected, and the FCT.
— Muhammadu Buhari (@MBuhari) October 16, 2022

ބައެއް ސަރަހައްދުތަކުގައި ފެން ބޮޑުވެ ގެތައް ފެނު އަޑީގައި ހުރުމުން، ގެދޮރު ދޫކޮށް ރައްކާތެރި ހިސާބުތަކަށް ދިއުމުގެ ސަބަބުން 1.3 މިލިއަން މީހުން ވަނީ އެކި ސަރަހައްދުތަކަށް ވިއްސިވިހާލިވެފަ އެވެ. އަދި 82000 އަށް ވުރެ ގިނަ ގެވަނީ އެއްކޮށް ހަލާކުވެފަ އެވެ. އޭގެ އިތުރުން 108000 ހެކްޓަރު ގެ ދަނޑުބިން މުޅިން ހަލާކުވެ، 332000 ހެކްޓަރުގެ މަގުތަކާއި އިންފްރާސްޓްރަކްޗާ ވެސް ހަލާކުވެފައިވާ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

އޭނާ ވިދާޅުވި ގޮތުގައި މޫސުން ގޯސްވެ ވިއްސާރަ ކުރާނެ ކަމަށް ދުރާލައި އިންޒާރު ދިނުމުން ވެސް، ގިނަ ސްޓޭޓްތަކުން އެކަމަށް ތައްޔާރެއް ނުވުމުގެ ސަބަބުން ލިބެމުން ދަނީ ފޫނުބެއްދޭ ވަރުގެ ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެކެވެ. އަދި ހާލުގައި ޖެހިފައިވާ މީހުން އަނބުރާ ދިރިއުޅުމުގެ އާންމު ހާލަތަކަށް ގެންދިއުމަށް ދިގު މުއްދަތެއް ނަގާނެ ކަމަށް ވެސް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

އެ ގައުމުގެ މޫސުމާ ބެހޭ އިދާރާ އިން ބުނި ގޮތުގައި ބައެއް ސްޓޭޓްތަކަށް އަދިވެސް އިތުރު މަހެއްހާ ދުވަހު ބޯކޮށް ވާރޭ ވެހޭނެ ކަމަށް ލަފާކުރެވެ އެވެ. މިހާރު ފެން ބޮޑުވެފައިވާ ބައެއް ސަރަހައްދުތަކުގައި ގެތަކުގެ ފުރާޅާ ހަމައަށް ފެންގަނޑު ބޮޑުވެފައިވާ އިރު، ފުރާނަ ސަލާމަތްކުރުމަށްޓަކައި ބައެއް މީހުން އަރައި ތިބީ ފުރާޅުތަކުގެ މަތީގަ އެވެ. ބައެއް މަގުތަކުން މިހާރު ފެންނަން ހުރީ ޕާކްކޮށްފައި ކާރުތަކުގެ ފުރާޅުތައް އެކަނި ކަމަށް ނޫސްތަކުން ރިޕޯޓްކުރެ އެވެ.

އެ ގައުމުގެ ތިމާވެއްޓާ ބެހޭ އިދާރާ އިން ބުނި ގޮތުގައި ފެން ބޮޑުވުމަށް މެދުވެރިވި ހަމައެކަނި ސަބަބަކީ ބޯކޮށް ވާރޭ ވެހުމެއް ނޫނެވެ. އެ ގައުމުގެ އިރުމަތީ ފަރާތުން އިއްވެގެން އޮތް ކެމަރޫންގައި ހުންނަ ބިޔަ ޑޭމް އިން ދޫކޮށްލާ ފެންގަނޑުގެ ސަބަބުން ވެސް، ނައިޖީރިއާގައި ފެން ބޮޑުވުމަށް މެދުވެރިވެ އެވެ.

ކެމަރޫންގެ އުތުރު ކޮޅުގައި ހަދާފައި ހުރި ޑޭމް ހުންނަނީ، ދެ ގައުމު ގުޅޭ ހިސާބުގެ އުސް ސަރަހައްދެއްގަ އެވެ. އެހެންކަމުން، އެ ޑޭމުން ދޫކޮށްލާ ފެންގަނޑުގެ ބޮޑު ބައެއް ފައިބައިގެން ދަނީ ނައިޖީރިއާގެ ތެރެއަށެވެ. ކެމަރޫން އިން 1980ގެ އަހަރުތަކުގައި އެ ޑޭމް ހެދި އިރު، ނައިޖީރިއާއާ އެކުގައި އެއްބަސްވެފައި އޮތީ، އެ ޑޭމުން ދޫކޮށްލާ ފެންގަނޑު ކޮންޓްރޯލް ކުރުމުގެ ގޮތުނ ނައިޖީރިއާ އިން ވެސް އެ ސަރަހައްދުގައި ހަމަ އެފަދަ ޑޭމެއް ހެދުމަށެވެ.

ނަމަވެސް އޭގެ ފަހުން 30 އަހަރަށް ވުރެ ދިގު މުއްދަތެއް ހޭދަވެގެން ދިޔައިރު ވެސް، ނައިޖީރިއާ އިން އެ ސަރަހައްދުގައި ޑޭމް ނުހެދުމުގެ ސަބަބުން، ކޮންމެ އަހަރަކު ވެސް ބޮޑު ސަރަހައްދެއްގައި ފެންބޮޑުވުމަށް މެދުވެރިވެ އެވެ.

އާބާދީގެ ބޮޑު ބައެއް މިހާރު ވެސް ހައިހޫނުކަމުގައި އުޅެމުން ދާއިރު، ފެން ބޮޑުވުމުގެ ސަބަބުން ދަނޑުބިންތައް ހަލާކުވެ ކާބޯތަކެތި އުފެއްދުމަށް ހުރަސްއެޅިފައިވުމުން، އެތައް ލައްކަ ބަޔަކު ހާލުގައި ޖެހޭނެ ކަމަށް އަންދާޒާ ކުރެވެ އެވެ.

Comments