މުސްލިމުންނަށް އާ އަހަރު ފާހަގަކުރެވިދާނެ؟

މީލާދީ ތާރީޚުން އައު އަހަރެއް ފެށޭ ދުވަހަކީ ދުނިޔޭގެ ކަންކޮޅުތަކުގައި މީސްތަކުން އިހުތިފާލު ކުރާ ދުވަހެކެވެ. މިކަމުގައި މުސްލިމުން ވެސް ބައިވެރި ވެ އެވެ. ނަމަވެސް މިއީ މުސްލިމުންނަށް ހުއްދަވާނެ ކަމެއް ބާވަ އެވެ؟ ހުއްދަ ވާ ނަމަ އެކަމުގައި މުސްލިމުން ސަމާލުވާން ޖެހޭނެ ކަންކަމަކީ ކޮބައި ބާ އެވެ؟

މީލާދީ އައު އަހަރު ފާހަގަ ކުރުން ހުއްދަވާނެ ބާ؟

އިސްލާމް ދީނުގައި އީދުގެ ގޮތުގައި ޝަރުއު ކުރެވިފައިވަނީ ފިތުރު އީދާއި އަޟްހާ އީދު ދުވަހެވެ. އަދި ބައެއް އަޅުކަންތަކާއި ހެޔޮ ޢަމަލުތައް ކުރުމަށް އެހެން ބައެއް ދުވަސްތައް އިހުތިފާލު ކުރުން ޝަރުއު ކުރެވިފައި ވެއެވެ. މިސާލަކަށް ޢާޝޫރާ ދުވަހާއި ހުކުރު ހޯމަ ދުވަސް ފަދަ ދުވަސްތަކެވެ. މީލާދީ ނުވަތަ ހިޖުރީ އައު އަހަރު ފެށޭ ދުވަހަކީ ދީނީ ގޮތުން މުސްލިމުން އިހުތިފާލު ކުރަން ޖެހޭ ދުވަހެއް ނޫނެވެ. އެހެންކަމުން ދެ އީދު ދެ ދުވަސް ފާހަގަކުރާ ގޮތަށް ދީނީ ކަމެއްގެ ގޮތުގައި އައު އަހަރު ފާހަގަކޮށްގެން ނުވާނެ އެވެ.

ނަމަވެސް އާދަކާދައެއްގެ ގޮތުގައި އަދި އިބުރަތްތައް ލިބިގަތުމަށްޓަކައި މިދުވަސް އިހުތިފާލު ކުރުމަކީ ހުއްދަ ކަމެއް ކަމަށް އިލްމުވެރިން ވިދާޅުވެ އެވެ. ސަބަބަކީ ދީނުގައި ވަކި ދުވަސްތަކެއް ފާހަގަ ކުރަން ޝަރުއުވެފައި އޮތުމަކީ އެހެން ދުވަހެއް އިހުތިފާލު ކުރުން އޭގެ ޒާތުގައި މަނާވާނެ ކަމަކަށް ނުވާތީ އެވެ. އެއީ އެކަން މަނާކުރަން ދަލީލެއް އައިސްފައި ނެތުމެވެ. ކަމެއް މަނާކުރަން ދަލީލެއް ނެތް ނަމަ އެކަމެއްގެ ހުކުމަކީ އިސްލާމް ދީނުގައި ހުއްދަވުމެވެ. ނަމަވެސް އެކަން ކުރުމުގެ ނިޔަތާއި އެކަން ކުރެވޭ ގޮތާއި އެކަމުގެ ތެރެއަށް އިތުރު ކުރެވޭ ކަންކަމުގެ ސަބަބުން އެ އިހުތިފާލު ކުރުން މަނާ ވެގެން ހިނގައިދާނެ އެވެ.

މިސާލަކަށް ވަކިބައެއްގެ ދީނީ އިހުތިފާލެއް ފާހަގަ ކުރުން ނުވަތަ އެކަމުގައި ބައިވެރިވުން މުސްލިމުންނަށް ހުއްދައެއް ނުވާނެ އެވެ. މިގޮތުން މަސީހީން ފާހަގަކުރާ ކްރިސްމަސް މުސްލިމުން ފާހަގަކޮށްގެން ނުވާނެ އެވެ. ހަމައެފަދައިން އެއްވެސް މުނާސަބަތެއް ފާހަގަ ކުރާއިރު، އެކަމުގައި ދީނީ ގޮތުން ހުއްދަ ނޫން ކަންތައްތައް ކުރާ ނަމަ ނުވަތަ އެއީ ވަކިބައެއްގެ ގޮތްތަކަށް ތަބާވެ ގަތުމަށް ކުރާ ކަމެއް ކަމުގައިވާ ނަމަ އެކަން ހުއްދައެއް ނުވާނެ އެވެ.

މީލާދީ ތާރީޚު ގުޅިފައިވަނީ ސަލާމް ލެއްވި ޢީސާ ޢަލައިހިއްސަލާމުގެ އުފަންވެ ވަޑައިގަތުމާ އެވެ. އެކަލޭގެފާނަކީ ތައުޙީދުގެ ރިސާލަތު މީސްތަކުންނަށް ފޯރުކޮށްދިނުމުގެ ސިލްސިލާގައި މުހިންމު ދައުރެއް އަދާ ކުރެއްވި ބޭކަލެކެވެ. ވީމާ މިކަންކަން އަހަރެމެން އިހުތިފާލު ނުކުރަންވީ ސަބަބެއް ނެތެވެ. ދީނުގައި މިކަން ޝަރުއުވެފައި ނެތުމުން އޭގެ މާނައަކީ މިއީ ދީނީ ގޮތުން ކުރަންޖެހޭ ކަމެއް ނޫން ކަން އެކަންޏެވެ. އެހެން ހައިސިއްޔަތަކުން ނުކުރެވޭނެ ކަމެއް ކަމަކަށް ދަލީލެއް ނުލިބެ އެވެ. ވީއިރު މުސްލިމުންގެ އާދަކާދައެއްގެ ގޮތުގައި މީލާދީ އައު އަހަރު ފެށޭ ދުވަސް އިހުތިފާލު ކުރެވިދާނެ އެވެ. ހުއްދަ ނޫން ކަމަށް ވިދާޅުވާ އިލްމުވެރިން އެ ދައްކަވަނީ ދީނީ ކަމެއްގެ ގޮތުގައި އެކަން ކުރުން ހުއްދަ ނުވާނެ ވާހަކަ އެވެ. އާދަކާދައެއްގެ ގޮތުގައި ވިއަސް އެހެންމީހުންނާ އެއްފަދަ ވެގަންނަން އެކަން ހުއްދަ ނުވާނެ ވާހަކަ އެވެ.

ދުވަސްތައް ފާހަގަ ކުރުމުގައި މުސްލިމުން ސަމާލުވާން ޖެހޭ ކަންކަން

އާދަކާދައެއްގެ ގޮތުގައި އައު އަހަރު ފާހަގަ ކުރިޔަސް މިކަމުގައި ވިސްނާލަން ޖެހޭ ކަންތައްތަކެއް ވެއެވެ. އެއް ކަމަކީ ވަކި ބަޔަކު ކޮޕީކޮށް އެ މީހުންނާ އެއްގޮތްވެ ގަތުމަށް މިދުވަސް ފާހަގަ ނުކުރުމެވެ. ޢާޝޫރާ ދުވަސް ފާހަގަކުރުން މުސްލިމުންނަށް ކީރިތި ރަސޫލާ ﷺ ހުއްދަ ކުރެއްވި އިރު އެކަން ހުއްދަ ކުރެއްވީ ތަފާތު ގޮތަކަށް އެކަން އިހުތިފާލު ކުރުމަށެވެ. އެއީ އެ ދުވަހު ރޯދަ ހިފައިގެންނެވެ. މި ބީދައިން ބަލާއިރު ޢީސާގެފާނުގެ ނަމަށް ނިސްބަތްވާ ދީނުގެ މީހުން އެ ދުވަސް ފާހަގަކުރާ ގޮތަށް މުސްލިމުން ފާހަގަކޮށްގެން ނުވާނެ އެވެ. އެހެނީ އެކަލޭގެފާނުގެ ބަސްފުޅުތަކާއި އަމުރުފުޅުތަކާ ޚިލާފަށް މަސީހީން އެ ދުވަސް ފާހަގަ ކުރަމުން އެ ގެންދަނީ އެކަލޭގެފާނު އިލާހެއް ނުވަތަ ﷲގެ ދަރިކަލެއް ކަމުގައި ބަލައިގެންނެވެ. ވީއިރު އެކަލޭގެފާނަށް އިހާނެތިވާނެ ފަދަ ގޮތަކަށް އެ މީހުން އެ ދުވަސް ފާހަގަ ކުރަމުންދާއިރު އަޅުގަނޑުމެން އެ މީހުންނާ ތަބާވެގެން ނުވާނެ އެވެ. އޭރުން އަހަރެމެންވެސް ވާނީ މާތް ނަބިއްޔާ ﷺ ބަޔާން ކުރައްވާފައިވާ ފަދައިން ހަމަ އެމީހުންގެ ތެރެއިންނެވެ.

ދެވަނަ ކަމަކީ އެ މުނާސަބަތު ފާހަގަކުރާ ނަމަ އެކަމުގައި ﷲ ނަހީ ކުރެއްވި އެއްވެސް ކަމެއް ނުކުރުމެވެ. އެ ދުވަސް ފާހަގަ ކުރުމަށް ބޮޑެތި ހަފުލާތައް ބާއްވައި އިސްރާފުކޮށް، ރާ ބުއިމާއި ޖުވާ ކުޅުމާއި އަދި މިފަދަ ކަންކަމަށް މަގުފަހިކޮށް ފޯރި ގެނައުމަށްޓަކައި ލަވަޔާއި މިޔުޒިކު ކުޅުމާއި ހުއްދަ ނޫން ނެށުންތައް ކުރިއަށް ގެންދިއުން ހަރާމް ވާނެ އެވެ.

ތިންވަނަ ކަމަކީ މުސްލިމުން ކުރާ ކޮންމެ ކަމަކީ ވެސް މަތިވެރި މަގުސަދެއްގައި ކުރާ ކަމަކަށް ހެދުމަށްޓަކައި މިކަމުގައި ވެސް އެފަދަ މަގުސަދެއް އޮތުމެވެ. އިސްލާމީ ނަޒަރުން ބަލާއިރު އެއްވެސް މުނާސަބަތެއް ފާހަގަ ކުރުމުގެ ބޭނުމަކީ އެ މުނާސަބަތުތަކާ ގުޅުން ހުރި ކަންތައްތަކުން ދުނިޔެ އާއި ޢާޚިރަތް ބާއްޖަވެރި ކުރުމަށްޓަކައި އިބުރަތްތަކެއް ހާސިލު ކުރުމެވެ. އެކިއެކި މުނާސަބަތުތަކާ ގުޅުން ހުރި ދީނީ އަޅުކަންތައްތަކުން ވެސް އިބުރަތްތައް ހާސިލު ކުރާ ފަދައިންނެވެ.

ނޭދެވޭ ސަގާފަތްތައް ފަތުރަން މަސައްކަތް ނުކުރުން

މި ބަޔާންކުރި ކަންކަމުގެ އަލީގައި ބަލާއިރު މީލާދީ އައު އަހަރު ފާހަގަ ކުރުމުގައި ނޭދެވޭ ސަގާފަތްތަކެއް ފެތުރުމަށް އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރޭގައި ކުރެވެމުންދާ އެކި ކަހަލަ ކަންކަން ހުއްޓާލަން ޖެހެ އެވެ. މިގޮތުން ކުރާ ނޭދެވޭ އެއް ކަމަކީ ޑީޖޭ ގެ ނަމުގައި މަޝްހޫރު ވެފައިވާ، ޑިސްކޯ ލަވަޔަށް އަންހެނުންނާއި ފިރިހެނުން ގައިގޯޅިވެގެން ނަށާ ފާހިޝްކަން ބޮޑު ނެށުމެކެވެ. މި ނެށުމުގައި ހިލޭ އަންހެނަކާއި ފިރިހެނަކު އެކަކު އަނެކަކާ ޖެހި އެކެއްގެ އަތް އަނެކެއްގެ ގައިގައި ބާއްވައި، ކަނާތަށާއި ވާތަށް ނުވަތަ ކުރިމައްޗަށާއި ފަހަތަށް ހަރަކާތް ކުރަމުން ދާއިރު ޝަހުވަތްތައް ހިލުމަށް މަގުފަހިވެ އެވެ. ޒަމާނީ ވުމާއި ކުރިއެރުމާއި ތަހުޒީބު ކަމުގައި މިފަދަ ކަންކަން ބަލައި ގަތުމަށް މަސައްކަތް ކުރެވެ އެވެ. އަމިއްލަ ސަގާފަތުގެ ބައެއް ކަމުގައި މިކަން ހެދޭތޯ މަސައްކަތް ކުރެ އެވެ. ނަމަވެސް އަޅުގަނޑުމެން މުސްލިމުން ހަނދާން ކުރަންޖެހޭ ހަގީގަތަކީ މިފަދަ އާދަތަކަކީ، ހަލާލާއި ހަރާމަށް ނުބަލައި، ލަދުވެތިކަމާއި އިއްފަތްތެރިކަމަށް ގަދަރެއް ނުކުރާ ބައެއް މީހުންގެ ފުށުން އަޅުގަނޑުމެންނާ ހަމައަށް އަންނަ ބީރައްޓެހި އާދަތަކެއް ކަމެވެ. ލިބޭ ވަގުތީ ހިތްހަމަ ޖެހުމެއް ފިޔަވައި މިފަދަ އާދަތައް ބަލައިގަންނަން ޖެހޭ ސަބަބެއް ނެތެވެ.

އިސްލާމް ދީނުގައި ޒިނޭ ހަރާމް ކުރެއްވި ހިނދު އެ ކަމަށް މަގުފަހިވާނެ ދޮރުތައް ވެސް ވަނީ ބަންދު ކޮށްފަ އެވެ. އެދުންވެރިކަމާ އެކު، ހިލޭ އަންހެނަކަށް ބެލުން ހަރާމެވެ. އެކަހެރިވުން ހަރާމެވެ. ބީހުން ހަރާމެވެ. ވީއިރު މިފަދަ ނެށުމެއް ހުއްދަ ނުވާނެ ކަމީ ޝައްކެއް އޮތް ކަމެއް ނޫނެވެ. މިފަދަ ސަގާފަތްތަކަށް ތަބާވާ ނަމަ މާދަމާ އޮންނާނީ ޒިނޭގެ ނުބައި ޢަމަލު އާންމުވެ، އެކަމުން ދުރަށް ނުދެވޭ ހިސާބުގަ އެވެ. ނޭނގި ތިއްބާ މާތް ﷲ ގެ ކޯފާ އެއް އައިސް މުޅި ތަން ހަލާކު ކޮށްލުމަށް ވެސް އެކަލާނގެ ކުޅަދުން ވަންތަކަން އަޅުގަނޑުމެން އަބަދުވެސް ހަނދާން ކުރަން ޖެހޭނެ އެވެ.

ވީމާ މީލާދީ އައު އަހަރު ފާހަގަކުރަން ބޭނުންވާ ނަމަ އަހަރެމެންގެ ގޮތަކަށް ވާން ޖެހޭނީ އެންމެ ފުރަތަމަ ކަމަކަށް ވޭތުވެދިޔަ އަހަރުތަކުގައި ދުނިޔެ އާއި އާޚިރަތް ބާއްޖަވެރި ކުރުމަށްޓަކައި ކުރި މަސައްކަތްތަކުގައި ހުރި ރަނގަޅު ކަންތަކާއި ނުބައި ކަންތައް ދެނެގަތުމެވެ. އެ އަށް ފަހު، ރަނގަޅު ކަންތަކަށްޓަކައި އުފާކޮށް، ﷲގެ ހަޒުރަތަށް ޝުކުރުވެރިވުމެވެ. މި އުފާވެރިކަން ޢަމަލީ ގޮތުން ފާޅުކުރުމަށްޓަކައި ކުރިން ފާހަގަކުރި ހަމަތަކާއި އުސޫލުތަކުގެ ދަށުން މި ދުވަސް އިހުތިފާލު ކުރެވިދާނެ އެވެ. ނުރަނގަޅު ކަންތައްތަކެއް ފާހަގަ ކުރެވުނު ނަމަ އެކަމާ ހިތާމަކޮށް ﷲގެ ހަޒުރަތުން މައާފަށް އެދުމެވެ. އެފަދަ ކަންތައްތަކުން އިބުރަތް ލިބިގަނެ ކުރިއަށް އޮތް އަހަރު އެފަދަ ކަންތައް އިސްލާހު ކުރުމުގެ މަތިވެރި އަޒުމްތަކެއް ކަނޑައެޅުމެވެ. މުސްލިމުން މީލާދީ އައު އަހަރު ފާހަގަ ކުރާ ނަމަ މިކަން ކުރާނީ މިހެންނެވެ.