އާއިލާ ހިމާޔަތް ކުރުމަށް ދައުލަތުން ލިބޭ ބާރުތައް

އާއިލާތަކަކީ މުޖުތަމައުގެ ބިންގާ ކަމުގައިވާ ހިނދު އާއިލާތަކަށް ހިމާޔަތް ލިބިފައިވުމަކީ ނުހަނު މުހިންމު ކަމެކެވެ. ކީރިތި ޤުރްއާނާއި ސުންނަތުގެ ނައްޞުތައް ދިރާސާ ކުރުމުން އެނގި ހާމަ ވަނީ އިސްލާމް ދީނުގައި އާއިލާތަކަށް މި ހިމާޔަތް ލިއްބައިދޭނެ މުހިންމު ބާރުތަކެއް އޮންނަ ކަމެވެ. ދީނީ ގޮތުންނާއި އިޖުތިމާއީ ގޮތުންނާއި ގާނޫނީ ގޮތުން ލިބޭ ބާރުތަކުގެ ތެރެއިން އާއިލާތަކަށް ހިމާޔަތް ލިބެ އެވެ. މީގެ ތެރެއިން ދީނީގޮތުން ލިބޭ ބާރުތަކާއި އިޖުތިމާއީ ގޮތުން ލިބޭ ބާރުތަކުގެ މައްޗަށް ކުރީގެ ތިން ލިޔުމެއްގައި ވާނީ އަލިއަޅުވާލައިފަ އެވެ.

މި ލިޔުމުގައި މި ބަލައިލަނީ ދައުލަތުން ލިބޭ ބާރުތަކަށެވެ. ދައުލަތުން ލިބޭ ބާރުތަކޭ ބުނާ ބަހުގެ މުރާދަކީ ދައުލަތުގެ އެންމެހައި ބާރުތަކުން (ގާނޫނު ހެދުމުގެ ބާރާއި ތަންފީޒު ކުރުމުގެ ބާރާއި ޤަޟާއީ ބާރުން) އާއިލާތަކަށް ހިމާޔަތް ލިއްބައިދިނުމަށް ކަނޑައަޅާ އެންމެހާ ސިޔާސަތުތަކާއި ގާނޫނާއި ގަވައިދުތަކަށް އިހުތިރާމުކޮށް، އެ އަށް ތަބާވާން ޖެހޭނެކަން ގަބޫލު ކުރުމާއި އެ ގޮތަށް ތަބާވުމުން އާއިލާތަކަށް ލިބޭ ހިމާޔަތާއި ރައްކާތެރިކަމުގެ ވާހަކަ އެވެ. ހަމައެއާ އެކު، ދައުލަތުގެ އެކި ބާރުތަކުން އާއިލާތައް ހިމާޔަތް ކުރުމަށްޓަކައި އަދާކުރަން ޖެހޭ ދައުރު އަދާކުރުމުގެ ވާހަކަ އެވެ. މިކަމުގެ އިސްލާމީ އަސާސަކީ މަޚާރިޤް ބިން ސަލީމްގެ އަރިހުން ރިވާވެގެންވާ ހަދީސެކެވެ.

އޭގައި ވަނީ މީހެއްގެ މުދާ ގަދަކަމުން އެހެން މީހަކު ފޭރިގަންނަން އުޅުމުން އެކަމުގެ ޝަކުވާ ކީރިތި ރަސޫލާ ﷺ އަށް ހުށަހެޅުނު ހިނދު އެކަލޭގެފާނު ދެއްވި ޖަވާބެވެ. އެކަލޭގެފާނު ހަދީސް ކުރެއްވީ "އޭނާ އަށް ﷲ މަތިން ހަނދާން ކޮށްދޭށޭ" އެވެ. އޭނާ ﷲ މަތިން ހަނދާން ނުކޮށްފި ނަމަ ދެން ހަދާނީ ކިހިނެއްތޯ ސުވާލު ކުރުމުން ހަދީސް ކުރެއްވީ "ތިބާގެ ވަށައިގެންވާ މުސްލިމުންގެ ކިބައިން ވާގި އެދޭށޭ" އެވެ. ތިމަންގެ ވަށައިގެން މުސްލިމުން ނެތް ނަމަ ދެން ހަދާނީ ކިހިނެއްތޯ ސުވާލު ކުރުމުން ހަދީސް ކުރެއްވީ "އޭނާގެ މައްޗަށް ދައުލަތުގެ ބާރުތަކުން ވާގި އެދޭށޭ" އެވެ. ދައުލަތުގެ ބާރުތަކުން އެހީއެއް ނުލިބިއްޖެ ނަމަ ދެން ހަދާނީ ކިހިނެއްތޯ ސުވާލު ކުރުމުން ހަދީސް ކުރެއްވީ "ދެން ތިބާގެ މުދަލަށްޓަކައި އޭނާއާ ހަނގުރާމަ ކުރާށެވެ! މިގޮތުން ތިބާ އާޚިރަތުގެ ޝަހީދަކަށް ވާންދެނެވެ. ނުވަތަ ތިބާގެ މުދާ މަނާ ކުރެވެންދެނެވެ." (އަޙުމަދު، އައްނަސާއީ). އަދި ޢުޘްމާނުގެފާނު ވިދާޅުވެފައިވާ މި ބަސްފުޅެވެ. "ޤުރުއާނުން އަސަރު ނުކުރުމުގެ ސަބަބުން ނުބައި ކަންކަން ނުހުއްޓޭ މީހުން ސުލްތޯނުންގެ ބާރުން ﷲ ހުއްޓުވައެވެ."

ގާނޫނީ ބާރުން ކަންކަން ކާމިޔާބުވުމުގެ މިންގަނޑު

މުސްލިމް މުޖުތަމައުތަކުގައި އާއިލީ ގުޅުންތަކާ ބެހޭ ގާނޫނުތަކާއި ގަވައިދުތައް ހަދަން ޖެހޭނީ އިޚުތިލާފެއް ނެތް ޝަރުއީ ހުކުމްތަކާއި ފިޤުހީ އިޖުތިހާދުތަކުގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށެވެ. އެހެންކަމުން މިފަދަ ގާނޫނުތައް ކާމިޔާބު ކަމަށް ބެލެވޭނީ އެ ގާނޫނުތަކުން އާއިލީ މައްސަލަތަކަށް ހައްލެއް ގެނެސްދޭ ނަމަ އެވެ. ދެމަފިރިންނާއި ދަރިންނާއި މައިންބަފައިންގެ މެދުގައި ހައްގުތައް ކަށަވަރު ކުރެވި، އަދުލުވެރިކަން ދެމެހެއްޓޭ ނަމަ އެވެ. ސަބަބަކީ މިފަދަ ގާނޫނުތަކާއި ގަވައިދުތައް ހަދަނީ މައްސަލަތައް ހައްލު ކުރުމަށްޓަކައި ކަމަށް ވާތީ އެވެ.

ވީމާ އެ އިން މައްސަލަތައް ހައްލު ނުވާ ނަމަ އެ ގާނޫނުތަކާއި ގަވައިދުތައް މުރާޖައާ ކުރަންޖެހޭނެ އެވެ. ގެންނަން ޖެހޭ ބަދަލުތައް (އިސްލާމީ އުސޫލުތަކާ ޚިލާފު ނުވާ ގޮތަށް) ގެންނަން ޖެހޭނެ އެވެ. ބަދަލުތައް ނުގެނެސް އެ އަށް ނިކަމެތިކަން ލިބިއްޖެ ނަމަ ދައުލަތުގެ ބާރުތަކުން އާއިލާ އަށް ލިބެންވާ ހިމާޔަތް ނުލިބޭނެ އެވެ. މައްސަލަތައް ދުވަހުން ދުވަހަށް ގިނަވެ ދައުލަތުގެ ބާރުތަކަކީ ނިކަމެތި އެއްޗެއް ކަމުގައި ވެގެންދާނެ އެވެ.

މައްސަލަތައް ހުށަހެޅުމާއި ދެބަސްވުންތައް ހައްލުކުރުމުގެ ނިޒާމު ފަސޭހަވުން

ދައުލަތުގެ ބާރުތަކުން އާއިލާ އަށް ލިބޭ ހިމާޔަތް ކަށަވަރު ކުރުމަށްޓަކައި މުހިންމުވާ އެއް ކަމަކީ އާއިލީ މައްސަލަތައް ހުށަހަޅައިގެން ކުރިއަށް ގެންދިއުމާއި ކޯޓުތަކުގެ ބޭރުން ދެބަސްވުންތައް ހައްލު ކުރުމަށް އޮންނަ އިންތިޒާމުތައް ފަސޭހަކަމާއި އަވަސް ކަމާ އެކު ކުރިއަށް ދެވޭނެ ގޮތަށް ހަމަޖެހިފައި އޮތުމެވެ. މައްސަލަތައް ހުށަހެޅުމަށް ފަސޭހަ ގޮތެއް އޮތުމާއި ހުކުމް ކުރުމުގެ މަސައްކަތް އަދުލުވެރިކަމާ އެކު އަވަހަށް ކުރިއަށް ގެންދިއުމާއި ހުކުމްތައް ތަންފީޒު ކުރުން ވެސް އަވަސް ކުރުމާއި ވާހަކަ ދައްކައިގެން ހައްލު ކުރާ މައްސަލަތައް ވެސް ލަސްނުކޮށް ކުރިއަށް ގެންދިއުމެވެ. ދައުލަތުގެ ފަރާތުން މި އިންތިޒާމުތައް މިގޮތަށް ރާވައިގެން ކުރިއަށް ގެންދާ ނަމަ ޝައްކެއް ނެތި އެއީ އާއިލާތަކަށް އޮތް ހިމާޔަތަކަށް ވާނެ އެވެ.

އާއިލީ ގުޅުންތައް ބަދަހި ކުރުމުގެ ޒިންމާގައި ދައުލަތުން ވެސް ބައިވެރިވުން

އިސްލާމީ ނަޒަރުން ބަލާއިރު އިޖުތިމާއި ރައްކާތެރިކަމާއި އަމާންކަމާއި ތަކާފުލު ފުރިހަމަ ކުރުމަށްޓަކައި ދައުލަތުގެ ބާރުތަކުން މަސައްކަތް ކުރަން ޖެހޭނެ އެވެ. އެއީ ގާނޫނު ހެދުމުގެ ބާރުން ވިއަސް ތަންފީޒު ކުރުމުގެ ބާރުން ވިއަސް ޤަޟާއީ ބާރުން ވިއަސް މެ އެވެ.

ފުރަތަމަ ކަމަކަށް އިޖުތިމާއި ރައްކާތެރިކަމުގެ ވަރުގަދަ ނިޒާމެއް ދައުލަތުގައި އޮންނަންވާނެ އެވެ. ދެ ވަނަ ކަމަކަށް މީޑިއާގެ ވަސީލަތްތަކުން އާއިލީ ހިމާޔަތަށް ގެއްލުން ލިބޭ ފަދަ ނުރަނގަޅު ނަމޫނާތައް ހުށަހެޅުމާއި ޝަރުއީ ކައިވެންޏާ ދުރުހެލިވެ ފަސާދަ އާއި ފާހިޝް ކަންކަމަށް ހިތްވަރުދޭ ބައިތައް ހުށަހެޅުން ދައުލަތުގެ ބާރުތަކުން މަނާކުރަން ޖެހޭނެ އެވެ. ތިން ވަނަ ކަމަކަށް ތައުލީމީ ނިޒާމުގެ ތެރެއިން ހުރިހާ މަރުހަލާތަކެއްގައި ވެސް އެ މަރުހަލާއަކަށް އެކަށީގެންވާ މިންވަރުގައި އާއިލީ ހިމާޔަތަށް މަގު ދައްކާ އިލްމީ ސަގާފަތް ފޯރުކޮށްދޭން ޖެހޭނެ އެވެ. އެއީ ޝަރުއީ ހަމަތަކާއި އުސޫލުތަކުގެ ދަށުން އާއިލާއެއް ބިނާކޮށް ކާމިޔާބު ކުރުމަށް ބޭނުންވާނެ އިލްމީ މައުލޫމާތު ފޯރުކޮށްދިނުމަށާއި ހުނަރުތައް ދަސްކުރުވުމަށާއި ސިފަތައް އަށަގެންނެވުމަށެވެ.

މީގެ ތެރެއިން އިޖުތިމާއީ ތަކާފުލުގެ ނިޒާމުގެ ވާހަކަ ކުރީގެ ލިޔުމެއްގައި ވާނީ ބަޔާން ކުރެވިފައެވެ. އެއީ އާއިލާ އަށް ހިމާޔަތް ލިބުމުގައި މުޖުތަމައުން ލިބޭ ބާރުތަކުގެ ވާހަކައިގެ ތެރެއިންނެވެ. މީޑިއާގެ ވަސީލަތްތަކުން ހިމާޔަތް ލިބުން ކަށަވަރު ކުރަން ޖެހޭ ކަމަށް ދީނުގެ ވަރަށްގިނަ ނައްސުތަކުން ސާބިތުވެ އެވެ.

އައްނޫރު ސޫރަތުގެ 19 ވަނަ އާޔަތުގައި ﷲ އަންގަވަނީ މުއުމިނުންގެ މެދުގައި ފާހިޝް ކަންކަން ފަތުރައި އާންމުކުރަން ލޯބިކުރާ މީހުންނަށް ވޭންދެނިވި އަޒާބު އާޚިރަތުގައި ލިބޭނެ ކަމަށެވެ. ކީރިތި ރަސޫލާ ﷺ ހަދީސް ކުރައްވަނީ ފާހިޝް ކަންކަމަށް އަދި ފާހިޝްވެ ގަތުމަށް ﷲ ލޯބި ނުކުރައްވާނެ ކަމަށެވެ. އެހެންކަމުން މުސްލިމުން އެކަމުން ދުރުހެލިވުމަށް އެކަލޭގެފާނު އަމުރު ކުރެއްވި އެވެ. (އަޙުމަދު)

ތައުލީމީ ނިޒާމުގެ ތެރެއިން އިސްލާމީ ސަގާފަތަށް އަހުލުވެރި ކުރުވުމުގެ މުހިންމު ކަމުގެ މައްޗަށް ވެސް ކުރީގެ ލިޔުމެއްގައި ވާނީ އަލިއަޅުވާލައިފަ އެވެ. އެއީ އާއިލާ އަށް ރިއާޔަތްތެރިކަން ދިނުމުގައި މުޖުތަމައުގެ ދައުރާ ބެހޭގޮތުން ލިޔެފައިވާ ލިޔުމެއްގައި ފާހަގަ ކޮށްފައިވާ، ޒަވާޖީ ގުޅުމާއި އޭގެ އަދަބުތަކާ ބެހޭގޮތުން މީސްތަކުން ހޭލުންތެރި ކުރުވުމުގެ ބައިގެ ތެރެއިންނެވެ. ތައުލީމީ ނިޒާމަކީ މިފަދަ ހޭލުންތެރިކަން ގެނެސްދިނުމުގެ އިތުރުން އެކަންކަމުގެ މައްޗަށް ނަފުސު ހާނުވަން މަސައްކަތް ކުރާ ނިޒާމެކެވެ. އެހެންކަމުން އެ ނިޒާމުގެ ތެރެއިން އާއިލާ އަށް ހިމާޔަތް ލިބޭނެ އެންމެހައި ކަންކަން ދަސްކޮށްދީ އެކަމަށް ޒުވާނުން ތަރުބިޔަތު ކުރަން ޖެހޭނެ އެވެ. ދައުލަތުގެ ބާރުތަކުގެ ތެރެއިން ގާނޫނު ހެދުމުގެ ބާރާއި ވަކިން ޚާއްސަ ގޮތެއްގައި ތަންފީޒު ކުރުމުގެ ބާރުން މިކަމަށް ޚާއްސަ އިނާޔަތެއް ދޭން ޖެހޭނެ އެވެ.